Στην εποχή των μειωμένων χρεώσεων ή ακόμη και των μηδενικών μπαίνουν οι καταναλωτές εντός μιας εβδομάδας καθώς το υπουργείο Οικονομικών προτίθεται να προχωρήσει στην έκδοση διατάγματος.
Χθες η κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών εξέτασε το θέμα των υπερβολικών χρεώσεων των τραπεζών, καθώς και τρόπους αντιμετώπισης των προβλημάτων που αυτές δημιουργούν, στην παρουσία του διοικητή της Κεντρικής Τράπεζας, Κωνσταντίνου Ηροδότου, και του υπουργού Οικονομικών, Κωνσταντίνου Πετρίδη.
Ο «Φ» παρουσιάζει τις κυριότερες αλλαγές που θα γίνουν με την έκδοση διατάγματος που προανήγγειλε ο υπουργός και ποιες είναι οι ενέργειες που πρέπει να κάνουν οι καταναλωτές. Τα μέτρα που εισηγείται ο κεντρικός τραπεζίτης αφορούν όλους τους καταναλωτές, εξαιρούνται οι επιχειρήσεις, ενώ ο υπουργός με διάταγμα θα συμπεριλάβει και ευάλωτες ομάδες πληθυσμού.
Αναλυτικά τα μέτρα
*Το πιο βασικό είναι ότι δεν θα υπάρχουν χρεώσεις για αναλήψεις από αυτόματες ταμειακές μηχανές (ΑΤΜ) άλλων τραπεζών εντός της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως εξήγησε ο κ. Ηροδότου αυτό το μέτρο θα διευκολύνει τον πληθυσμό που ζει στην ύπαιθρο και οι επιλογές από ΑΤΜ τραπεζών δεν είναι πολλές. Δηλαδή από οποιοδήποτε ΑΤΜ τράπεζας ο πελάτης θα μπορεί να έχει μετρητά χωρίς χρέωση, άσχετα αν δεν είναι η τράπεζά του. Η δωρεάν ανάληψη μετρητών θα γίνεται από τα ΑΤΜ όλων των τραπεζών που είναι εγκατεστημένες στην Κύπρο και εποπτεύονται από την Κεντρική. Δεν θα υπάρχει μηδενική χρέωση στα ΑΤΜ που είναι εγκατεστημένα κυρίως σε παραλιακές πόλεις και δεν ανήκουν σε τράπεζες.
*Με την έκδοση διατάγματος οι πελάτες των τραπεζών θα πρέπει να δηλώσουν στην τράπεζά τους ποιος θα είναι ο λογαριασμός βασικών υπηρεσιών (ταμιευτήριο, τρεχούμενος) που θα χρησιμοποιούν και είναι συνδεδεμένοι με κάρτες. Μπορεί ο καταναλωτής να έχει λογαριασμό που περιλαμβάνει βασικές υπηρεσίες και σε άλλη τράπεζα. Ο πελάτης θα ρωτάται από την τράπεζά του αν έχει και άλλο λογαριασμό βασικών υπηρεσιών σε άλλο πιστωτικό ίδρυμα.
* Στη μελέτη που ετοίμασε η Κεντρική Τράπεζα και έχει παραδώσει στον υπουργό, γίνεται εισήγηση όπως σε συγκεκριμένες βασικές υπηρεσίες η χρέωση να είναι από ένα αριθμό πράξεων και άνω ενώ για συγκεκριμένες βασικές υπηρεσίες γίνεται εισήγηση να μην τίθεται όριο αριθμού πράξεων. Τόσο ο διοικητής όσο και ο υπουργός δεν θέλησαν να εισέλθουν σε λεπτομέρειες παραπέμποντας σε κατοπινό στάδιο, με την έκδοση διατάγματος. Ουσιαστικά αν σε μια χρέωση υπάρχει πλαφόν τότε ο καταναλωτής δεν μπορεί να πληρώνει πάνω από το ανώτατο όριο που έχει καθοριστεί.
*Βασικές υπηρεσίες με βάση τη νομοθεσία περί συγκρισιμότητας τελών για τις οποίες οι καταναλωτές θα έχουν «προστασία» με πλαφόν είναι: Όλες οι πράξεις που απαιτούνται για το άνοιγμα, τη λειτουργία και το κλείσιμο λογαριασμού πληρωμών, υπηρεσίες που επιτρέπουν την κατάθεση χρηματικών ποσών σε λογαριασμό πληρωμών, υπηρεσίες που επιτρέπουν τις αναλήψεις μετρητών από λογαριασμό πληρωμών εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης μέσω ταμείου εξυπηρέτησης πελατών ή μέσω ΑΤΜ, κατά τη διάρκεια ή εκτός του ωραρίου λειτουργίας του πιστωτικού ιδρύματος. Επίσης, αφορούν την εκτέλεση των εξής πράξεων πληρωμής εντός της Ένωσης: άμεσων χρεώσεων, πράξεων πληρωμής μέσω κάρτας πληρωμών, περιλαμβανομένων των διαδικτυακών πληρωμών, μεταφορών πιστώσεων, συμπεριλαμβανομένων των πάγιων εντολών, σε τερματικά, εφόσον υπάρχουν, και ταμεία εξυπηρέτησης πελατών και μέσω των διαδικτυακών δυνατοτήτων του πιστωτικού ιδρύματος.
Ηροδότου: Δεν επηρεάζεται η σταθερότητα
Πέρα από τα μέτρα τα οποία εισηγήθηκε η Κεντρική Τράπεζα μετά από σχετική μελέτη αναμένεται ότι θα υπάρξει και εξειδικευμένο σκέλος μειωμένων χρεώσεων για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού. Ο υπουργός Οικονομικών μιλώντας χθες στην κοινοβουλευτική Επιτροπή σημείωσε ότι ο νόμος δίνει το δικαίωμα ρυθμίσεων αναφορικά με «εύλογα» τέλη για προστασία των ευάλωτων ομάδων για να μην γίνονται καταχρήσεις. Πρόσθεσε ότι θα εφαρμοστεί πλαφόν για τις εύλογες ετήσιες πράξεις, καθώς και μία πιο εξειδικευμένη ρύθμιση για τις ευάλωτες ομάδες πληθυσμού που θα έχουν διαφορετική μεταχείριση. Δεν θέλησε να προχωρήσει σε λεπτομέρειες ποιοι και με ποια κριτήρια θα συμπεριληφθούν στις ευάλωτες ομάδες.
Ο κ. Πετρίδης χαρακτήρισε το διάταγμα ως ακραίο μέτρο και κρατική παρέμβαση που θα στοιχίσει κάποια εκατομμύρια ευρώ στις τράπεζες. Αν και η νομοθεσία δεν προβλέπει τη διαβούλευση με τις τράπεζες, ο υπουργός ανέφερε ότι πρέπει να εξεταστεί το θέμα της πρακτικής εφαρμογής και του διοικητικού κόστους, συζήτηση στην οποία πρέπει να συμμετέχουν οι τράπεζες. Ο κ. Ηροδότου ανέφερε στους βουλευτές ότι η μελέτη της Κεντρικής Τράπεζας έλαβε σοβαρά υπόψη την κερδοφορία των τραπεζών και τον αντίκτυπο που μπορεί να έχει το μέτρο. Μάλιστα, όπως εξήγησε, προέχει η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και για το λόγο αυτό έγιναν αναλύσεις ώστε να βεβαιωθούμε ότι το μέτρο δεν θα έχει αντίκτυπο που να προκαλεί ανησυχία για τις τράπεζες.
Με τεχνοκρατικά κριτήρια εξετάστηκαν οι προσεγγίσεις άλλων κρατών-μελών σε σχέση με τις χρεώσεις και τα εισοδήματα της κάθε χώρας. Πρόσθεσε πως έγινε προσαρμογή των δεδομένων στα δικά μας επίπεδα και υπήρξε η τελική εισήγηση. Η Κεντρική δεν θέλησε να δώσει αριθμούς που περιλαμβάνονται στη μελέτη, αλλά όπως τόνισε ο κ. Ηροδότου ζητήσαμε στοιχεία από τις τράπεζες για να νιώσουμε και εμείς σιγουριά.
