Προσπαθούν να μετρήσουν το κόστος οι επιχειρηματίες του κλάδου ακινήτων από την κατάργηση του επενδυτικού προγράμματος και να αποφασίσουν πώς θα διαχειριστούν την επόμενη μέρα. Οι επιχειρηματίες, μετά τις αποφάσεις της κυβέρνησης, την προηγούμενη εβδομάδα, να βάλει τέλος στο σχέδιο πολιτογραφήσεων και την καταπελτική απόφαση της Κομισιόν να προωθήσει διαδικασία επί παραβάσει εναντίον της Κύπρου και της Μάλτας, βρίσκονται σε κατάσταση έντονης ανησυχίας.
Από τη μια, πρέπει να διαχειριστούν τα επενδυτικά τους πλάνα, που είναι μετέωρα λόγω της κατάργησης των «χρυσών διαβατηρίων» από 1η Νοεμβρίου και από την άλλη πρέπει να βρουν λύσεις για τους πελάτες τους που δεν έχουν εξασφαλίσει όλα τα έγγραφα και εκκρεμούν οι αιτήσεις τους.
Ειδικά για τους επιχειρηματίες των οποίων τα αναπτυξιακά πλάνα στηρίζονται κατά κύριο λόγο σε πώληση πολυτελών ακινήτων σε ξένους, με αντάλλαγμα το κυπριακό διαβατήριο, η κατάσταση είναι πιο δύσκολη. Ο «Φ» μίλησε με επιχειρηματίες που γνωρίζουν πολύ καλά τη συγκεκριμένη αγορά και τους έδωσε τη δυνατότητα να καταθέσουν τους προβληματισμούς τους για τις πολιτικές αποφάσεις που λήφθηκαν.
Ηλίας Ηλιάδης (Pafilia): Χάσαμε τον νου μας
Ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Pafilia, σχολιάζοντας την κατάσταση, διευκρίνισε πως «άλλο η διαφθορά και άλλο τα επενδυτικά προγράμματα. Είναι άδικο, με όλη αυτή την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, το κόστος να το πληρώνουν οι σωστοί επαγγελματίες. Είναι άδικο όλοι οι επιχειρηματίες να θεωρούνται απατεώνες, όπως και όλοι οι πελάτες τους. Τους πελάτες μας τους διαλέξαμε και κάνουμε μεγάλη προσπάθεια στον τομέα αυτό. Με όλη αυτή την κατάσταση χάσαμε τον νου μας και ζαλιστήκαμε. Σε μεγάλο βαθμό όλοι θα επηρεαστούμε. Νομίζω ότι όσοι επιχειρηματίες λένε ότι δεν επηρεάζονται, δεν λένε την αλήθεια και δεν περιγράφουν την αληθινή κατάσταση. Τώρα προσπαθούμε να καταλάβουμε τι γίνεται, είμαστε επαγγελματίες και δεν μπορούμε να πάρουμε αποφάσεις εν ψυχρώ. Θέλουμε ένα λογικό χρόνο να αξιολογήσουμε την κατάσταση και να δούμε πώς θα προχωρήσουμε παρακάτω. Γενικά, από τον τομέα των ακινήτων θα επηρεαστεί η οικονομία, η οποία αυτή την περίοδο δοκιμάζεται και από τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού. Αυτό που θα έπρεπε να κάνουμε ως Κύπρος ήταν να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε τις ατέλειες του προγράμματος και όχι να το καταργήσουμε».
Μιχάλης Χατζηπαναγιώτου (Cybarco): Χρειαζόμαστε κίνητρα αμέσως
O διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Cybarco, που είναι μέλος του Ομίλου Λανίτη, αναφέρει ότι «το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα είχε τεράστια συμβολή στην έξοδο της Κύπρου από την οικονομική κρίση του 2013. Σύμφωνα με τη μελέτη του οίκου Ernst and Young Κύπρου (ΕΥ), στην οποία αξιολογήθηκαν οι επιδράσεις του ΚΕΠ στην κυπριακή οικονομία για την περίοδο 2013-2018, το συνολικό ύψος της άμεσης και έμμεσης συμβολής του υπολογίζεται μεταξύ €7,6 με 9,7 δις. Δημιούργησε επίσης γύρω στις 10,000 θέσεις εργασίας και συνεισφέρει στη συνεχή εργοδότηση πέραν των 40,000 εργαζομένων στον ευρύτερο κατασκευαστικό τομέα. Αναμφίβολα, η κατάργηση του προγράμματος θα επηρεάσει όχι μόνο την οικοδομική βιομηχανία αλλά την οικονομία του τόπου γενικότερα, ιδιαίτερα σε αυτή την κρίσιμη συγκυρία, με το βαρύ πλήγμα που έχει δεχτεί από την πανδημία του κορωνοϊού Covid-19. Το πρόγραμμα λειτουργούσε ως επιπλέον κίνητρο για τον αγοραστή, που έχει αμέτρητες επιλογές. Για να μπορέσουμε να συνεχίσουμε να προσελκύουμε ξένους επενδυτές στην Κύπρο, χρειαζόμαστε κίνητρα αμέσως, τα οποία αναμένουμε από την πολιτεία για στήριξη της οικοδομικής βιομηχανίας. Η Cybarco είναι μέλος του Ομίλου Λανίτη, με επιτυχημένη πορεία άνω των 75 χρόνων. Με τη συνεπή πολιτική της και τη διαχρονική της αξιοπιστία προς τους πελάτες της, παρά την προβλεπόμενη μείωση στον τομέα, έχει σαν στόχο αυτή τη στιγμή να ανταποκριθεί προς τους υφιστάμενους αγοραστές της, για την έγκαιρη αποπεράτωση και παράδοση των έργων μας ».
Γιώργος Χρυσοχός (Cyfield): Δώστε παράταση για τις ημιτελείς αιτήσεις
Ο εκτελεστικός σύμβουλος του ομίλου Cyfield επισημαίνει πως «η διακοπή του προγράμματος θα επηρεάσει τους developers που είναι άμεσα εκτεθειμένοι με πολυτελή ακίνητα που έχουν σχέση με την παραχώρηση κυπριακών διαβατηρίων. Εμείς ως εταιρεία δεν είμαστε πολύ εκτεθειμένοι, αλλά ήταν μια απόφαση που πάρθηκε ξαφνικά. Κάποιοι από τους developers θα αντιμετωπίσουν σοβαρά προβλήματα και δεν αποκλείεται να δούμε σενάρια του 2013 στην οικονομία. Ας μην παραβλέπουμε το γεγονός ότι ο κατασκευαστικός τομέας έχει συνεισφορά στο ΑΕΠ περίπου 20%. Και μόνο ότι το πρόγραμμα κόπηκε τόσο ξαφνικά προκαλεί μεγάλα προβλήματα. Φανταστείτε ένας πελάτης που έχει καταθέσει €2,5 εκατ., έχει 10 μέρες περιθώριο να κάνει την αίτηση και να στείλει τα απαιτούμενα έγγραφα. Αυτό που ζητάμε είναι μια λογική παράταση χρόνου για τις υφιστάμενες αγορές από επενδυτές. Δεν φθάνει που χάσαμε μια φορά την αξιοπιστία μας ως χώρα, ερχόμαστε και για δεύτερη φορά να τη χάσουμε και να ξεγελάσουμε τους πελάτες. Υπάρχουν επενδυτές που θέλουν τα λεφτά τους πίσω και ξεκινούν σοβαρές περιπέτειες. Οι επενδυτές δεν προλαβαίνουν να ολοκληρώσουν τις αιτήσεις με την ξαφνική αναστολή του προγράμματος. Αυτό που ζητούμε από το Υπουργείο Εσωτερικών είναι να δεχθεί κάποιες ημιτελείς αιτήσεις και αν λείπει κάποιο έγγραφο να δοθεί παράταση για να το φέρουν οι επενδυτές. Δεν ζητούμε να επεκταθεί το πρόγραμμα, αλλά να δοθεί ένα μικρό χρονικό διάστημα για να μην χαθούν οι υφιστάμενες πράξεις. Θα προσπαθήσουμε να προσαρμοστούμε στα σημερινά δεδομένα, αλλά ας μας βοηθήσουν οι Αρχές».
Μιχάλης Ζαβός (Zavos Group): Η οικονομία θα έχει σοβαρά προβλήματα
Ο πρώτος εκτελεστικός διευθυντής του ομίλου εταιρειών Zavos Group υποστήριξε ότι «είναι μια βεβιασμένη απόφαση η διακοπή του προγράμματος, η οποία προκαλεί μεγάλα προβλήματα. Αυτό που πρέπει να γίνει τώρα, σε πρώτη φάση, είναι να επιτραπεί να υποβληθούν αιτήσεις και στη συνέχεια η κυβέρνηση να εξετάσει τις αιτήσεις. Υπάρχουν επενδυτές που ήδη κατέβαλαν την προκαταβολή τους στη βάση του υφιστάμενου σχεδίου, το οποίο είναι πολύ πιο αυστηρό και απαιτούνται περισσότερα έγγραφα, αλλά λόγω των προβλημάτων του Covid-19 δεν κατάφεραν ακόμη να τα εξασφαλίσουν. Υπάρχει ο κίνδυνος κάποιοι επενδυτές να κινηθούν νομικά εναντίον της Κύπρου, εάν τους πούμε ότι μέσα σε δέκα ημέρες αποφασίσαμε ότι θα πρέπει να καταθέσετε όλα τα έγγραφα σας. Ο ίδιος ο υπουργός Εσωτερικών ήταν αυτός που έλεγε, ένα μήνα πριν, ότι το πρόγραμμα είναι θωρακισμένο και αξιόπιστο και μετά αποφάσισαν να το καταργήσουν. Η επόμενη μέρα θα είναι τραγική αν δεν υπάρξει ένα άλλο σχέδιο. Είχαμε ένα προϊόν που βασιζόταν σε συγκεκριμένο πελατολόγιο και πάνω σ’ αυτό ράψαμε ένα κουστούμι. Το προϊόν που έχουμε κάνει απευθύνεται σε συγκεκριμένους πελάτες. Τώρα δεν θα μπορέσουμε να πωλήσουμε τα ακίνητα και θα μείνουν αρκετά αδιάθετα. Χάσαμε την αξιοπιστία μας. Από τον τερματισμό του σχεδίου χάνονται θέσεις εργασίας, έργα που είναι στα σκαριά αλλά και καινούρια δεν θα ξεκινήσουν. Η οικονομία θα έχει σοβαρό πρόβλημα και διερωτώμαι εν μέσω κορωνοϊού πώς θα ανταπεξέλθει η κυβέρνηση με προβλήματα στην οικοδομική βιομηχανία και μια αξιοπιστία σε πολύ κακά χάλια».
Θ. Αριστοδήμου: Πρέπει να βρεθεί λύση
Ο πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της εταιρείας (Aristo Developers) εξήγησε πως «η απόφαση για την κατάργηση των διαβατηρίων θα επιφέρει σημαντικά προβλήματα στην οικοδομική βιομηχανία και στην επιβίωση δεκάδων επαγγελμάτων, με αντίκτυπο στους εργαζόμενους αλλά και τις τράπεζες. Αναμένεται ότι θα υπάρξει επηρεασμός των τραπεζικών λογαριασμών και σοβαρά προβλήματα επιβίωσης δεκάδων επιχειρήσεων. Αυτή την στιγμή έχουμε πολλά ακίνητα για να καλύψουν τη ζήτηση για τα διαβατήρια και πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι για να γίνουν αυτά τα έργα χρειάστηκε αρκετός χρόνος προετοιμασίας μέχρι να προχωρήσουμε στη διαδικασία της αδειοδότησης των έργων. Δεν ξέρουμε πού μπορούν να διατεθούν τα ακίνητα που έμειναν με τη λήξη του προγράμματος πολιτογράφησης. Το σοκ που θα υποστεί η οικονομία είναι δύσκολο να το προβλέψουμε και αν δεν υπάρξει κάποια λύση θα δημιουργηθούν σοβαρότατα προβλήματα στην οικονομία του τόπου. Είναι άδικο να λέγεται ότι από το πρόγραμμα των κυπριακών διαβατηρίων έχουν επωφεληθεί καμιά δεκαριά άτομα. Από το πρόγραμμα έχουν επωφεληθεί χιλιάδες πρόσωπα που ασχολούνται με την οικοδομική βιομηχανία».