Ποιες οι εκτιμήσεις σας για την πορεία του τουρισμού το 2021;
Είναι πολύ νωρίς για να γίνει οποιαδήποτε εκτίμηση. Σε συνέχεια της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου για τον νέο τρόπο κατηγοριοποίησης των χωρών, έχουμε προβεί τις τελευταίες δύο με τρεις βδομάδες σε ενημέρωση των ξένων εταίρων μας, δηλαδή οργανωτές ταξιδίων και αεροπορικές εταιρείες, ούτως ώστε μέσα στον Ιανουάριο, όταν θα έχουν έτοιμα, σε μεγάλο βαθμό, τα πλάνα τους για το 2021 να μπορέσουν να μας ενημερώσουν. Μέχρι και πριν λίγο διάστημα περίμεναν από εμάς τον τρόπο κατηγοριοποίησης των χωρών για το 2021, καθώς ο παράγοντας αυτός επηρεάζει άμεσα τον σχεδιασμό και τα πλάνα τους. Επομένως τους ενημερώσαμε για το θέμα αυτό και θα επικοινωνήσουμε ξανά μαζί τους στα μέσα Ιανουαρίου, για να μας δώσουν εικόνα. Αυτή τη στιγμή, όμως, δεν είναι ασφαλές να γίνει οποιαδήποτε πρόβλεψη.
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις των ξένων εταίρων στην απόφαση του Υπουργικού για τη νέα κατηγοριοποίηση χωρών;
Τα μηνύματα που λάβαμε από τους εταίρους μας ήταν θετικά. Και αυτό γιατί μέσω της νέας κατηγοριοποίησης τους παρέχεται η διαβεβαίωση ότι μπορούν να καταρτίσουν το πρόγραμμα τους, χωρίς τις οποιεσδήποτε ανατροπές της τελευταίας στιγμής. Υπενθυμίζεται ότι βάσει της απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, οι κατηγορίες ταξινόμησης των κρατών, έτσι όπως τις ξέραμε, τροποποιούνται. Η κατηγορία πράσινου χρώματος συνεπάγεται είσοδο στη χώρα χωρίς test, το πορτοκαλί συνεπάγεται είσοδο με αρνητικό test PCR εντός 72 ωρών πριν την αναχώρηση, η κόκκινη κατηγορία προϋποθέτει διπλή αρνητική εργαστηριακή ανάλυση PCR, μια εντός 72 ωρών πριν την αναχώρηση και ακόμα μία με την άφιξη στην Κύπρο. Η τέταρτη κατηγορία θα είναι η γκρίζα, βάσει της οποίας οι επιβάτες θα πρέπει να προσκομίζουν εργαστηριακή ανάλυση PCR εντός 72 ωρών πριν την αναχώρηση και θα ισχύουν επίσης μέτρα αυτοπεριορισμού /καραντίνας για 14 μέρες.
Το σημαντικό της νέας απόφασης είναι πως όταν τελειώσει η μεταβατική περίοδος των έξι εβδομάδων, από την 1η Μαρτίου 2021, επιβάτες από 56 χώρες θα μπορούν να μετακινούνται μεταξύ πράσινης και κόκκινης κατηγορίας, δηλαδή δεν θα τους απαγορεύεται πλέον η είσοδος και ούτε θα τους ζητείται να μπαίνουν σε καραντίνα. Από τη στιγμή που θα υπάρχει η δυνατότητα του διπλού τεστ, αυτό θα είναι και το χείριστο σενάριο που μπορεί να τύχει για μια από αυτές τις 56 χώρες. Το χαρακτηριστικό λοιπόν αυτό είναι πολύ σημαντικό γιατί δίδει μια σταθερότητα στους οργανωτές ταξιδίων και τις αεροπορικές εταιρείες, ότι δεν θα απαγορευτεί στους πελάτες τους η είσοδος στην Κύπρο. Συνεπώς, τους δίνεται η βεβαιότητα ότι μπορούν να προγραμματιστούν εγκαίρως, χωρίς να υπάρχει η ανησυχία ότι θα ανατραπούν οι προγραμματισμοί τους την τελευταία στιγμή. Απ’ εκεί και πέρα, οι ίδιοι θα ετοιμάσουν το πρόγραμμα τους, βάσει της ζήτησης που υπάρχει.
Είναι σωστή η προσέγγιση αυτή. Εμείς ως Κύπρος πήραμε μια απόφαση, εκκρεμούν όμως ακόμα οι αποφάσεις άλλων χωρών. Αν οι αποφάσεις τους είναι προς μια θετική ή ακόμα και θετικότερη κατεύθυνση, αυτό θα παίξει ρόλο στις αποφάσεις των ξένων εταίρων μας. Ισχύει, επίσης, ότι όταν όλο αυτό κοπάσει, ο ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών για τον τουρισμό θα είναι έντονος. Όλες οι χώρες θα δαπανήσουν πολλά χρήματα για σκοπούς προώθησης και marketing και επίσης, ένα δεύτερο στοιχεία, είναι ότι θα υπάρξει ανταγωνισμός στα κριτήρια εισόδου σε όλες τις χώρες. Δεν θα έχουν όλα τα κράτη τα ίδια κριτήρια μ’ εμάς, άλλες χώρες μπορεί για παράδειγμα να αποφασίσουν να δέχονται κόσμο χωρίς τεστ. Άρα ναι, το πως θα λειτουργήσουν οι άλλοι προορισμοί θα μας επηρεάσει.
Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι δεν θεωρούμε ότι το 2021 θα είναι μια τόσο τραγική και δύσκολη χρονιά όσο το 2020. Υπάρχει πρόθεση για ταξίδι διεθνώς, αλλά επ’ εκεί και πέρα υπάρχουν πάρα πολλοί αστάθμητοι παράγοντες, όπως η επιδημιολογική εικόνα της κάθε χώρας στο εξωτερικό, η δική μας κτλ. Εννοείται πως το να χρειάζεται κάποιος δύο τεστ για να έρθει στην Κύπρο είναι καλύτερο από το να μην μπορεί να έρθει καθόλου, αλλά οπωσδήποτε αυτό θα καθορίσει τη ζήτηση. Τι πρώτες ενδείξεις πάντως θα τις έχουμε γύρω στα τέλη Ιανουαρίου.
Το θετικό είναι ότι από τους βασικούς οργανωτές ταξιδιών και αεροπορικές εταιρείες με τους οποίους συνεργάζεται η Κύπρος, κανένας δεν έχει μπει σε πτώχευση. Πιστεύουμε ότι όλοι ανεξαίρετα θα συνεχίσουν να συνεργάζονται με την Κύπρο, το ερωτηματικό είναι σε ποιο βαθμό. Κανείς από αυτούς δεν μας είπαν ότι δεν θα έρχονται στην Κύπρο, αυτό που τους προβληματίζει ακόμα είναι το πόσες φορές θα πετούν, πχ τη βδομάδα.
Μπορώ να πως ότι σε αριθμό προορισμών θα έχουμε περισσότερη συνδεσιμότητα από το 2019 και το 2020, ή πιο σωστά σε αριθμό δρομολογίων. Εκεί που ίσως να υπάρχει πρόβλημα θα είναι στη συχνότητα. Η συμφωνία που έγινε φέτος με τη Wizz Air, μας άνοιξε δρομολόγια που δεν υπήρχαν πριν, ενώ κι άλλες εταιρείες ήρθαν να προσθέσουν πτήσεις.
Στην παρούσα φάση πέραν του 97% των ξενοδοχείων μας είναι κλειστά. Πως το σχολιάζετε, με δεδομένο το γεγονός ότι το Υφυπουργείο έχει παρατείνει το σχέδιο στήριξης των ξενοδόχων μέχρι τον Μάρτιο; Θεωρείτε ότι το σχέδιο δεν ήταν προς το συμφέρον των ξενοδόχων;
Δεν θα έλεγα ότι το γεγονός ότι δεν έμειναν ανοιχτοί σημαίνει ότι δεν τους συνέφερε το σχέδιο. Το ότι έκλεισαν τα ξενοδοχεία, σχετίζεται με τους αυστηρούς περιορισμούς διακίνησης. Υπό τέτοια δεδομένα είναι φυσιολογικό το να μην υπάρχει ζήτηση από τους ντόπιους για διαμονή σε ξενοδοχεία. Επειδή, όμως, το σχέδιο επεκτείνεται μέχρι τα τέλη Μαρτίου, πιστεύουμε ότι με το νέο χρόνο θα δοθεί ώθηση, από τη στιγμή μάλιστα που θα χαλαρώσουν λίγο οι περιορισμοί στη διακίνηση. Έτσι κι αλλιώς, από τις αρχές του 2021 θα προχωρήσουμε σε ένα κάλεσμα προς τις ξενοδοχειακές μονάδες να ενταχθούν στο σχέδιο. Το σχέδιο και τα χρήματα είναι εκεί, άρα είναι καθαρά θέμα ζήτησης, η οποία είναι ανύπαρκτη αυτή τη στιγμή λόγω των περιορισμών.
Το αν θα το παρατείνουμε πέραν του Μαρτίου θα εξαρτηθεί από την κατάσταση τη δεδομένη στιγμή. Δεν είναι κάτι που το αποκλείουμε, όπως δεν αποκλείουμε και το να καταστήσουμε το συγκεκριμένο πρόγραμμα θεσμό για την Κύπρο. Είναι ένα σχέδιο που θα μπορούσε να βοηθήσει στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Μέχρι τώρα συνδυάζαμε το θέμα της επιμήκυνσης με τους τουρίστες από το εξωτερικό. Αλλά και οι ντόπιοι, εάν τους δινόταν ένα τέτοιο κίνητρο, θα ήθελαν να εξερευνήσουν την Κύπρο εκτός high season. Είμαστε θετικοί στο να εξετάσουμε κάτι τέτοιο, αξιοποιώντας τις εξοικονομήσεις του Υφυπουργείου κάθε χρόνο.
Αρχικά να πούμε ότι τόσο εμείς όσο και οι επιχειρήσεις είμαστε ικανοποιημένοι από το σχέδιο. Από την 1η Δεκεμβρίου μέχρι το τέλος Μαρτίου έχουν εγκριθεί 78 αιτήσεις. Στο μεσοδιάστημα βέβαια λόγω και των περιορισμών στη διακίνηση, κάποιοι εξ αυτών μπορεί να έκλεισαν για λίγο καιρό, και αναμένεται να άνοιξαν ξανά. Εξάλλου, για την περίοδο Σεπτεμβρίου – Νοεμβρίου 2020 έχουν επωφεληθεί από το Σχέδιο Ενίσχυσης Εγχώριου Τουρισμού και έχουν πραγματοποιήσει διακοπές σε τουριστικά καταλύματα, σε όλες τις επαρχίες πέραν των 29.000 ατόμων, με υπολογιζόμενο αριθμό διανυκτερεύσεων πέραν των 63.000.
Η πανδημία ανατρέπει τους σχεδιασμούς της Εθνικής Στρατηγικής για τον τουρισμό; Χρειάζεται οποιαδήποτε αναθεώρηση;
Αυτές τις νέες τάσεις που εμφανίζονται λόγω του κορωνοϊού, τις περιλάμβανε η Εθνική Στρατηγική Τουρισμού. Είχαμε κάνει ενδελεχή ερευνά πριν να παρουσιάσουμε τη στρατηγική και ήταν υπόψη μας ότι ξεκινούσαν κάποιες νέες τάσεις στον τουρισμό, οι οποίες θα φαίνονταν πιο ξεκάθαρα την επόμενη πενταετία. Η πανδημία απλά τις επισπεύδει. Άρα, όλα αυτά βρίσκονται ήδη μέσα στο πλάνο μας, και συνεπώς δεν θα γίνει καμία τροποποίηση, ούτε στο όραμα, ούτε στους στόχους της Εθνικής Στρατηγικής Τουρισμού. Το μόνο που χρήζει τροποποίησης, είναι η χρονική επανατοποθέτηση κάποιων δράσεων. Συγκεκριμένα, κάποιες δράσεις που ήταν προγραμματισμένες για το μεσοπρόθεσμο πλάνο δράσης, δηλαδή από το 2023 και μετά, επισπεύδονται και εντάσσονται στο βραχυπρόθεσμο πλάνο 2021 – 2022. Με αυτό τον τρόπο θα είμαστε έτοιμοι να ανταπεξέλθουμε σε αυτές τις νέες τάσεις του τουρισμού. Την εν λόγω τροποποίηση θα την υποβάλουμε τον Ιανουάριο στο Υπουργικό Συμβούλιο και στη Βουλή.
Για παράδειγμα, υπάρχει μια τεράστια τάση ο κόσμος να προτιμά διακοπές slow tourism, στη φύση, απολαμβάνοντας εμπειρίες και παραδοσιακά προϊόντα. Από τη στιγμή που αυτή η τάση είναι είδη ανάμεσα μας, το Υφυπουργείο θα εξαγγείλει τις επόμενες μέρες διάφορα σχέδια κινήτρων που θα βοηθήσουν τα κοινότητες και τις επιχειρήσεις να βελτιώσουν το προϊόν τους και να μπορούν να ανταπεξέλθουν. Στόχος είναι όλα αυτά να γίνουν μέσα στην επόμενη διετία, ούτως ώστε από το 2023 και μετά να μπορούμε με αξιώσεις να διεκδικήσουμε την προσέλκυση τέτοιων τουριστών και να ανταγωνιστούμε αντίστοιχους προορισμούς σε αυτό το κομμάτι, διεθνώς.