Εξουθένωση και αγανάκτηση εκφράζουν οικογένειες ατόμων με αναπηρία, οι οποίες έλαβαν επιστολή από τις υπηρεσίες του υπουργείου Εργασίας, με την οποία τους ζητούν να υποβάλουν ξανά τους ανθρώπους τους σε αξιολογήσεις από ιατροσυμβούλια. Αυτό, όπως σημειώνουν, αφορά ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ανίατες αναπηρίες και εφ’ όρου ζωής σύνδρομα, τα οποία πρέπει να πιστοποιηθούν εν καιρώ πανδημίας και σε σύντομο χρονικό διάστημα, ώστε να συνεχίσουν να λαμβάνουν βοήθημα. Χαρακτηριστική μια περίπτωση, που αφορά ενήλικο άτομο με σοβαρή νοητική αναπηρία, το οποίο έτυχε αξιολόγησης μόλις το 2018. Από την πλευρά του, το Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης του υπουργείου Εργασίας υποστηρίζει ότι οι αξιολογήσεις γίνονται προς όφελος των ατόμων με αναπηρίες, διευκρινίζοντας ότι λαμβάνονται όλα τα μέτρα για προστασία από την πανδημία.
Όπως προαναφέρθηκε, χαρακτηριστική είναι περίπτωση που καταγγέλθηκε στον «Φ», για γυναίκα που πέρασε από αξιολόγηση του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες στα τέλη του 2018, όπου κατεγράφη σοβαρή και μόνιμη αναπηρία. Εντούτοις, η αδελφή της αναφέρει στον “Φ” ότι έχουν λάβει νέα επιστολή προ λίγων ημερών, για να οριστεί ημερομηνία για νέα αξιολόγηση, προκαλώντας απίστευτη ταλαιπωρία και αναστάτωση και θέτοντας σε κίνδυνο ένα ευπαθές άτομο, αφού υποχρεώνεται να κάνει αχρείαστες μετακινήσεις σε συνθήκες πανδημίας. «Η επιστολή που μας έχει σταλεί με ημερομηνία 5 Φεβρουαρίου 2021, έχει το χαρακτήρα “τελεσιγράφου”, καθώς οι Υπηρεσίες εκβιάζουν ότι αν εντός δύο μηνών δεν προσκομιστούν τα συνημμένα έγγραφα, θα αποκοπούν όλα τα επιδόματα», αναφέρει η καταγγέλλουσα.
«Στην αξιολόγηση που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2018, διευκρινίζεται ότι η αναπηρία είναι και σοβαρή και μόνιμη, με αποτέλεσμα να εγκριθεί ένα επίδομα φροντίδας. Έκτοτε δεν αιτηθήκαμε άλλο επίδομα ή βοήθημα από το κράτος. Μας ζητούν, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα να περάσουμε ξανά από ιατροσυμβούλιο και μάλιστα σε συνθήκες πανδημίας. Να πάρω την αδελφή μου σε δυο – τρεις ειδικότητες γιατρών. Να πιστοποιήσουμε το αυτονόητο. Πρέπει να ταλαιπωρηθούμε ξανά για να συγκεντρώσουμε αυτά τα χαρτιά. Εξάλλου, τι αναμένουν να αλλάξει; Είναι νοητική η αναπηρία σε ένα άτομο 32 ετών. Αν θέλουν να κάνουν αξιολόγηση των αναγκών, ας στείλουν λειτουργούς στο σπίτι να δουν πώς ζούμε», σημείωσε.
Σε δεύτερη περίπτωση, καταγγέλλεται ότι ζητήθηκε από άτομο με αυτισμό να επαναξιολογηθεί, με σκοπό να συνεχίσει να λαμβάνει επίδομα από το κράτος. Ειδικότερα, η αδελφή του καταγγέλλοντος σημείωσε ότι «σε εξαναγκασμό για επαναξιολόγηση της αναπηρίας τους υποβάλλονται συνάνθρωποί μας και με σύνδρομο Down και με αυτισμό, ώστε να συνεχίσουν να λαμβάνουν επίδομα. Ανάλογη επιστολή έχει μόλις σταλεί και στον αδελφό μου, ο οποίος από τριών ετών έχει διαγνωστεί με κλασικό αυτισμό. Μετά από 35 χρόνια, εξακολουθεί να μην μπορεί να αυτοεξυπηρετηθεί ή να επικοινωνήσει με τους δικούς μας “νορμάλ” κώδικες. Ο αδελφός μου στα παιδικά του χρόνια, σε σχολεία “ειδικά”, ιδιωτικά και δημόσια, έζησε κακοποιητικές συμπεριφορές, περιφρόνηση, απάθεια».
«Από μωρό υπήρξε μπαλάκι από υπηρεσία σε υπηρεσία, από γιατρό σε γιατρό κι από “ειδικό” σε “ειδικό”. Ζητείται τώρα από κάθε άτομο με αυτισμό να περάσει και πάλι από μια αντίστοιχη ψυχοφθόρα διαδικασία για να πιστοποιηθεί η αναπηρία τους. Λες και δεν έχουν αξιολογηθεί ή ταλαιπωρηθεί αρκετά στη ζωή τους». Αντί για τη διαφημιζόμενη ενσωμάτωση και ανεξάρτητη διαβίωση, τραβολογούν, για ακόμη μια φορά, ανθρώπους με αναπηρία για να αποδείξουν τα αυτονόητα, ενώ τα στοιχεία τους έπρεπε να είναι καταχωρημένα σε φακέλους προ πολλού, υπογραμμίζεται. «Έπρεπε να γνωρίζουν ότι παθήσεις όπως ο αυτισμός, το σύνδρομο Down και άλλες πολλές, δεν είναι γρίπη, η οποία περνά με τα χρόνια ή με εμβόλια για να θέλει επιπλέον πιστοποιήσεις».
«Ταλαιπωρία και για τους γονείς»
«Έπρεπε να προσμετρήσουν τον ανθρώπινο παράγοντα και ότι οι γονείς τους είναι ηλικιωμένοι, για χρόνια τσακισμένοι, εντούτοις, εν μέσω πανδημίας, τους επιβάλλεται να τρέξουν για ακόμη μια φορά τα παιδιά τους –τα πλείστα εκ των οποίων δεν ελέγχονται εύκολα και αδυνατούν να φορέσουν μάσκα», τονίζει η αδελφή ατόμου με αυτισμό.
ΧΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΔΥΟ ΜΗΝΩΝ, ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΑΠΟΚΟΠΗ ΕΠΙΔΟΜΑΤΩΝ
Όπως διευκρινίζεται, μεταξύ άλλων, στην επιστολή «σε περίπτωση που δεν αποταθείτε στο Τμήμα Κοινωνική Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες εντός δύο μηνών από την ημερομηνία της επιστολής, η μηνιαία καταβολή του αναπηρικού επιδόματος θα τερματιστεί χωρίς άλλη ειδοποίηση». Παράλληλα, διευκρινίζεται ότι ο αιτητής θα κληθεί σε αξιολόγηση της αναπηρίας. «Με την έννοια “αξιολόγηση της αναπηρίας”, εννοείται η αξιολόγηση που γίνεται από δύο ή τρεις ιατρούς με ειδικότητες άμεσα συνυφασμένες με την αναπηρία που αντιμετωπίζει το άτομο». Στόχος, προστίθεται, είναι να «πιστοποιήσει, περιγράψει και τεκμηριώσει την αναπηρία».
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: Μόνο όφελος θα έχουν από την αξιολόγηση
Πιστοποιούνται τα δικαιώματα των πολιτών με αναπηρία
Για την υπόθεση και τις καταγγελίες πολλών ατόμων, το υπουργείο Εργασίας, σε χθεσινή του ανακοίνωση αναφέρει τα ακόλουθα:
Για πρώην λήπτες δημοσίου βοηθήματος που είχαν εγκριθεί για τη λήψη αναπηρικού επιδόματος από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, πριν την ψήφιση της νέας νομοθεσίας για το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, με βάση τον νόμο, απαιτείται να πραγματοποιηθεί, για πρώτη φορά, αξιολόγηση και πιστοποίηση αναπηρίας μέσω του Συστήματος Αξιολόγησης Αναπηρίας. Δεν πρόκειται για επαναξιολόγηση αφού για πρώτη φορά η αναπηρία αξιολογείται από επιτροπές ειδικών.
Έχει ληφθεί απόφαση για αποφυγή οποιασδήποτε ταλαιπωρίας στα πρόσωπα με αναπηρία και στις περιπτώσεις όπου τα ιατρικά και άλλα πιστοποιητικά που προσκομίζονται τεκμηριώνουν έκδηλα καταστάσεις μόνιμης και μη αναστρέψιμης αναπηρίας, όπως αυτό κρίνεται από τους ειδικούς, τότε δεν θα απαιτείται για την πραγματοποίηση της αξιολόγησης η φυσική παρουσία του ατόμου στα Κέντρα Αξιολόγησης Αναπηρίας, αλλά θα εξετάζονται από το Ιατροσυμβούλιο τα σχετικά πιστοποιητικά.
Το υπουργείο δεν έχει πολιτική για τερματισμούς επιδομάτων, αντίθετα, σύμφωνα με τα στοιχεία που είναι δημοσιοποιημένα στους ετήσιους προϋπολογισμούς, η συνολική δαπάνη για τις κοινωνικές παροχές των ατόμων με αναπηρίες τόσο για τους σκοπούς της Υπηρεσίας Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας (ΕΕΕ+αναπηρικά επιδόματα) όσο και του Τμήματος Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες αυξάνεται κάθε χρόνο σημαντικά. Συγκεκριμένα, πέραν των 15.000 ατόμων με αναπηρίες στην Κύπρο υποστηρίζονται με κοινωνικές παροχές του υπουργείου ύψους €85 εκατ. ετησίως.
Η αξιολόγηση αναπηρίας έχει δύο σκοπούς: αφενός να πιστοποιήσει την κατάσταση αναπηρίας του ατόμου και την ικανοποίηση των απαιτούμενων κριτηρίων αναπηρίας των νόμων και κανονισμών που διέπουν τις διάφορες κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες και αφετέρου, να ενημερώσει το άτομο και την οικογένεια του για τα δικαιώματά του σε κοινωνικές παροχές και υπηρεσίες. Σε πολλές περιπτώσεις πολίτες δεν γνωρίζουν δικαιώματα τους και μετά από την αξιολόγηση ενημερώνονται για τις διαθέσιμες υπηρεσίες και παροχές που δικαιούνται, ώστε να έχουν την ευκαιρία για μέγιστη δυνατή κοινωνική ενσωμάτωση.
Καλούνται οι πολίτες να συνεργάζονται με τις αρμόδιες Υπηρεσίες, να παρουσιάζουν τα απαιτούμενα πιστοποιητικά και να έχουν εμπιστοσύνη ότι το υπουργείο τους αντιμετωπίζει με αντικειμενικότητα, ισότητα και δικαιοσύνη και δεν τους ταλαιπωρεί άσκοπα. Για οποιαδήποτε απορία τους, εάν δεν βρίσκουν άμεση τηλεφωνική ανταπόκριση λόγω του μεγάλου φόρτου εργασίας των Υπηρεσιών, παρακαλούνται να απευθύνονται με ηλεκτρονική αλληλογραφία, ανάλογα:
– Στην Υπηρεσία Διαχείρισης Επιδομάτων Πρόνοιας, στο eee@mlsi.gov.cy
– Στο Τμήμα Κοινωνικής Ενσωμάτωσης Ατόμων με Αναπηρίες, στο info@dsid.mlsi.gov.cy