Πηγή: philenews.com
Ενώπιον ενός πολύ σοβαρού -και με επώδυνες οικονομικές και περιβαλλοντικές επιπτώσεις για τον τόπο- φιάσκου είναι πολύ πιθανό -σχεδόν βέβαιο, για πολλούς του χώρου της ενέργειας- να βρεθεί η νέα Κυβέρνηση τον Μάρτιο, καθώς οι πληροφορίες και ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα πως είναι αδύνατο να ολοκληρωθεί και να λειτουργήσει μέσα στο 2023 το τερματικό επαναεριοποίησης φυσικού αερίου στο Βασιλικό.
Το έργο ανήκει στην ΕΤΥΦΑ (θυγατρική της ΔΕΦΑ) και ανέλαβε να το εκτελέσει κοινοπραξία υπό την κινεζική China Petroleum Pipeline Company (CPP).
Ανεξαρτήτως του τι διαβεβαιώνουν κατά καιρούς η Κυβέρνηση και άλλες επίσημες Αρχές, τα έργα για τις υποδομές του τερματικού LNG στο Βασιλικό -και στη θάλασσα και στην ξηρά- είναι… ανύπαρκτα και όσοι γνωρίζουν τη βιομηχανία μεταφοράς, παραλαβής, επεξεργασίας και παράδοσης φυσικού αερίου υποστηρίζουν έντονα ότι ακόμα κι αν αύριο ξεκινήσουν στο Βασιλικό πραγματικά και ουσιαστικά έργα για την προβλήτα (σε κοντινή απόσταση από την υφιστάμενη προβλήτα της VTTV για δεξαμενόπλοια), την υποδομή πρόσδεσης και σταθεροποίησης σε αυτήν του FSRU (που κατασκευάζεται από την COSCO στην Κίνα), τις σωληνώσεις σύνδεσης του πλοίου με σημεία στην ακτή και έξω από τον ηλεκτροπαραγωγό σταθμό της ΑΗΚ και την υποδομή για μεταφορά φυσικού αερίου σε ιδιώτες εν δυνάμει ηλεκτροπαραγωγούς στη γύρω περιοχή, είναι αδύνατο το έργο να παραδοθεί προς χρήση τέλη Ιουλίου 2023, όπως διατείνεται η ΔΕΦΑ (Δημόσια Επιχείρηση Φυσικού Αερίου).
Οι προβλέψεις παραγόντων με γνώση επί του θέματος είναι πολύ ανησυχητικές: Υποστηρίζουν πως με τη μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην έναρξη έργων για τις πιο πάνω υποδομές -και κυρίως της προβλήτας- είναι υπό συζήτηση κατά πόσο το τερματικό μπορεί να λειτουργήσει έστω μέσα στο 2024.
Επιπλέον, δεν υπάρχει επαρκής επίσημη ενημέρωση για το σημείο στο οποίο βρίσκεται η κατασκευή του FSRU Προμηθέας στη Σαγκάη και κατά πόσο παρουσιάζει και εκείνη καθυστέρηση. Αν τα έργα για το FSRU προχωρούν βάσει του τελευταίου χρονοδιαγράμματος -που ήθελε το τερματικό στο Βασιλικό να είναι έτοιμο για λειτουργία το καλοκαίρι του 2023- τότε είναι πιθανό να παραδοθεί προς χρήση το FSRU, αλλά να μην είναι έτοιμες οι υπόλοιπες υποδομές, με συνέπεια το πλοίο να είναι απλά μία ατραξιόν για τους λουόμενους στην Ακτή του Κυβερνήτη ή στο Ζύγι.
Δεν υπάρχει, επίσης, ενημέρωση για το σημείο στο οποίο βρίσκεται η διαδικασία δέσμευσης – αγοράς -και σε ποιες τιμές- υγροποιημένου φυσικού αερίου για την τοπική ηλεκτροπαραγωγή, είτε με μακροχρόνιο συμβόλαιο, είτε μέσω διαδικασίας στην αγορά άμεσης παράδοσης (spot market).
Είπε όχι η ΡΑΕΚ
Τα πράγματα είναι ακόμα πιο σοβαρά, αν ληφθεί υπόψη πως η ΡΑΕΚ έχει απορρίψει ως ελλιπή και ανεπαρκή, μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο, την πρόταση που με μεγάλη καθυστέρηση κατέθεσε η ΔΕΦΑ για να λάβει άδεια για τα έργα σύνδεσης των μεγάλων καταναλωτών στο έργο φυσικού αερίου. Μετά από αυτή την εξέλιξη, η ΔΕΦΑ κλήθηκε από τη ΡΑΕΚ να ξαναβγεί σε δημόσια διαβούλευση για την Πρόταση Έργων Σύνδεσης μέχρι τις 23 Ιανουαρίου, κάτι που σημαίνει νέα απώλεια χρόνου για την υποδομή μεταφοράς επαναεριοποιημένου φυσικού αερίου στην ΑΗΚ ή και σε ιδιώτες ηλεκτροπαραγωγούς. Χωρίς την έγκριση της ΡΑΕΚ δεν μπορεί να στηθεί το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου, συνεπώς ούτε η λειτουργία της επαναεριοποίησης να ξεκινήσει.
Νοουμένου ότι θα επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες για μεγάλη καθυστέρηση στη λειτουργία του τερματικού LNG, είναι αναπόφευκτη η συνέχιση της επιβάρυνσης των καταναλωτών ρεύματος και ευρύτερα της οικονομίας με περίπου 200 εκατ. ευρώ τον χρόνο για αγορά δικαιωμάτων εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Η χρήση φυσικού αερίου υπολογίζεται ότι μειώνει την εκπομπή ρύπων κατά περίπου 25-30% και αυξάνει την αποδοτικότητα των μονάδων που το αξιοποιούν.
Η καθυστέρηση, το έξτρα χρήμα και οι διαφωνίες Οδυσσέα
Τα συμβόλαια για την κατασκευή του τερματικού LNG υπογράφηκαν τέλη του 2019 (παρά την ισχυρή θέση του Γενικού Ελεγκτή για σοβαρές παρανομίες στη διαδικασία αξιολόγησης και κατακύρωσης τουδιαγωνισμού από τη ΔΕΦΑ), έναντι ποσού περίπου 290 εκατ. ευρώ, από το οποίο τα 100 εκατ. ήταν χορηγία της ΕΕ. Τα έργα είχε αναφερθεί αρχικά ότι θα άρχιζαν τον Σεπτέμβριο του 2020 και θα παραδίδονταν σε δύο χρόνια. Με επίκληση των προβλημάτων που προκάλεσε σε πολλά επίπεδα η πανδημία, η China Petroleum Pipeline Company ζήτησε παράταση, αλλά και πρόσθετα λεφτά, λόγω κυρίως της ανόδου των τιμών των πρώτων υλών. Η Κυβέρνηση, μετά από απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής Αλλαγών και Απαιτήσεων, με τη διαφωνία και πάλι του Γενικού Ελεγκτή, συμφώνησε στην καταβολή περίπου 25 εκατ. ευρώ επιπρόσθετα της αρχικής αποζημίωσης. Και η κοινοπραξία δεσμεύτηκε ότι θα ολοκληρώσει το έργο μέχρι τον Ιούλιο του 2023… ή και νωρίτερα.
Τον Φεβρουάριο του 2021 η υπουργός Ενέργειας, Νατάσα Πηλείδου, δήλωσε πως παρά τη συμφωνία που έγινε για επιπλέον αποζημίωση προς την κοινοπραξία, το κράτος δεν πρόκειται να αποποιηθεί της αποζημίωσης που δικαιούται, βάσει του συμβολαίου, για κάθε ημέρα καθυστέρησης.