Ο Πρόεδρος του ΟΝΕΚ, Πρόδρομος Αλαμπρίτης, μιλά στην «Κ» για τις δράσεις που στοχεύουν στην ενίσχυση της νεολαίας της Κύπρου
Η οικονομική κρίση που ξέσπασε στην Κύπρο το 2013 επηρέασε αρνητικά τους νέους, κυρίως ως προς τον τομέα της εξεύρεσης εργασίας, επισημαίνει σε συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο Πρόεδρος του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου, Πρόδρομος Αλαμπρίτης. Για τον λόγο αυτό, το δικό του όραμα, ως νέος πρόεδρος του ΟΝΕΚ, είναι να εμπνεύσει και να ενισχύσει τους νέους, για να πετύχουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. Παράλληλα, διαπιστώνει ότι οι νέοι του σήμερα διαθέτουν ένα εύρος δραστηριοτήτων, σπάζοντας το στερεότυπο που τους ήθελε απαθείς και αδιάφορους.
–Κύριε Αλαμπρίτη, ποιο είναι το όραμά σας για το μέλλον του Οργανισμού Νεολαίας Κύπρου;
–Όραμά μας στον Οργανισμό Νεολαίας Κύπρου είναι να καταφέρουμε να θέσουμε τους νέους στο επίκεντρο, να τους εμπνεύσουμε και να τους ενδυναμώσουμε για να επιδιώξουν τα όνειρα και τις φιλοδοξίες τους. Θέλουμε να έχουμε θετικό αντίκτυπο στις ζωές όλων των νέων της Κύπρου και αυτό θα το πετύχουμε μέσα από σύγχρονες πολιτικές, καινοτόμα προγράμματα και ποιοτικές υπηρεσίες που να ανταποκρίνονται στις ανάγκες και στις επιδιώξεις τους. Προς αυτή την κατεύθυνση υλοποιείται η Εθνική Στρατηγική για τη Νεολαία, μέσω συγκεκριμένων Σχεδίων Δράσης.
–Οι νέοι της Κύπρου είναι δραστήριοι σήμερα; Επιδιώκουν τις προς όφελός τους αλλαγές;
–Οφείλω να ομολογήσω ότι εξεπλάγην ευχάριστα διαπιστώνοντας το εύρος της δραστηριότητας των νέων. Το στερεότυπο του απαθούς και αδιάφορου νέου, στα δικά μου μάτια, έχει καταρρεύσει. Η πλειάδα των θεματικών, η φρέσκια προσέγγιση, ακόμα και ο ίδιος ο αριθμός των συμμετεχόντων είναι στοιχεία αναζωογονητικά. Το πιο ουσιαστικό όμως είναι ότι οι δράσεις τους δεν εστιάζονται μόνο στη νεολαία, αλλά έχουν αντίκτυπο στην ευρύτερη κοινωνία.
–Ποια εργαλεία τους παρέχει ο ΟΝΕΚ και πώς αυτά μπορούν να εμπλουτιστούν ή και να ενισχυθούν, ώστε οι νέοι άνθρωποι να έχουν ενεργό ρόλο στα κέντρα λήψεως αποφάσεων;
–Ο ΟΝΕΚ προσφέρει μια σειρά από προγράμματα και υπηρεσίες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία από τους νέους, από ευκαιρίες χρηματοδότησης μέχρι συμβουλευτικές υπηρεσίες και προγράμματα δημιουργικής απασχόλησης. Τα προγράμματα αυτά σχεδιάστηκαν για να καλύψουν συγκεκριμένες ανάγκες όπως καθορίστηκαν μέσα από διάλογο. Στόχος μας είναι να συνεχίσει και να συστηματοποιηθεί αυτή η ανατροφοδότηση μέσω συγκεκριμένων δομών. Η δυνατότητα παρέμβασης γίνεται ουσιαστική όταν οι δίαυλοι επικοινωνίας είναι ανοικτοί και τα μηνύματα μεταφέρονται έγκαιρα και ξεκάθαρα στους αρμόδιους φορείς προς υλοποίηση.
–Ποια προβλήματα διαπιστώνετε ότι βαραίνουν σήμερα τη νεολαία, δεδομένου ότι έχουμε διανύσει μια περίοδο η οποία είχε ως «φόβητρο» την οικονομική κρίση;
–Οι επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης στη νεολαία υπήρξαν δραματικές. Με την ανεργία μεταξύ των νέων να προσεγγίζει ποσοστά μέχρι και 40%, φυσιολογικά, τα κορυφαία προβλήματα μεταξύ των νέων τα τελευταία χρόνια ήταν αυτά που απέρρεαν από την οικονομική δυσπραγία και την αβεβαιότητα. Από την άλλη, όμως, η οικονομική κρίση ανέδειξε κοινωνικές παθογένειες και πρακτικές που αποδείχτηκαν αδιέξοδες. Οι νέοι σήμερα είναι σοφότεροι, πιο προσεκτικοί και δείχνουν να αντιλαμβάνονται τη σημασία του σωστού οικονομικού προγραμματισμού. Αυτό, σε συνάρτηση και με τη βελτίωση του οικονομικού κλίματος, δημιουργούν καλύτερες προοπτικές για το αύριο.
–Ο ΟΝΕΚ συμμετέχει σε ευρωπαϊκές και διεθνείς ομάδες, που στόχο έχουν την ανάπτυξη πολιτικών, προς όφελος της νεολαίας. Ποιοι είναι οι στόχοι σας;
–Ένας από τους διαχρονικούς στόχους του ΟΝΕΚ είναι και η ενεργός συμμετοχή στα διάφορα διεθνή σώματα και οργανισμούς, ακριβώς επειδή θεωρούμε τη συμμετοχή αυτή ωφέλιμη για τους νέους και για τον τόπο μας. Τα τελευταία χρόνια, η εμπλοκή μας σε ευρωπαϊκές και διεθνείς ομάδες είχε ως αποτέλεσμα την υιοθέτηση ή και τη δρομολόγηση πολιτικών σε θέματα όπως την Εργασία με τη Νεολαία, την αναγνώριση της Μη Τυπικής και Άτυπης Μάθησης, τη Συμμετοχή των Νέων στη διαμόρφωση πολιτικών που τους αφορούν και το Διαρθρωμένο Διάλογο. Επίσης, μέσω του Προγράμματος Erasmus+ και του Ευρωπαϊκού Σώματος Αλληλεγγύης, δημιουργήθηκαν ευκαιρίες κινητικότητας, εθελοντισμού, απόκτησης εργασιακής εμπειρίας και άλλων δεξιοτήτων. Βασική επιδίωξή μας είναι η πλήρης εφαρμογή αυτών των πολιτικών και η αύξηση του αριθμού των νέων που αξιοποιούν τις ευκαιρίες που απορρέουν από τη συμμετοχή μας σε αυτούς τους διεθνείς οργανισμούς και προγράμματα.
–Από έρευνα του ΟΝΕΚ το 2015 προκύπτει ότι το 52% των νέων προβληματιζόταν ότι δεν υπάρ- χουν θέσεις εργασίας στον κλάδο σπουδών τους, ενώ το 20% ότι δεν υπάρχουν θέσεις εργασίας, γενικότερα. Πέντε χρόνια μετά, έχει αλλάξει η κατάσταση;
–Παρόλο που δεν υπάρχει αντίστοιχη, πρόσφατη έρευνα που να το αποδεικνύει, μπορούμε να πούμε ότι η κατάσταση έχει βελτιωθεί. Αυτό προκύπτει από την τελευταία Εθνική Σύνοδο Νεολαίας που ασχολήθηκε και με την ετοιμότητα των νέων μας για την 4η βιομηχανική επανάσταση, παρεμφερείς έρευνες που αφορούσαν στην ετοιμότητα των νέων να ενταχθούν στην αγορά εργασίας, τη μείωση του δείκτη ανεργίας ανάμεσα στους νέους, αλλά και από την καθημερινή τριβή μας με τους νέους. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι οι ανησυχίες των νέων έχουν εκλείψει, εφόσον αρκετοί νέοι εξακολουθούν να εργάζονται σε τομείς άσχετους με τον κλάδο σπουδών τους, με μερική απασχόληση ή αναζητούν εργασία στο εξωτερικό.
–Αποθαρρυντικές ήταν και οι απαντήσεις σε σχέση με την καθοδήγηση για την επαγγελματική σταδιοδρομία των νέων…
–Η διαπίστωση αυτή, πέραν της έρευνας στην οποία αναφέρεστε, είναι εμφανής και στην καθημερινή επαφή που έχουμε με νέους που χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες του ΟΝΕΚ. Προς αυτή την κατεύθυνση, ενισχύσαμε την Υπηρεσία Καθοδήγησης Καριέρας που έχει ως στόχο αφενός να προετοιμάσει και να ενισχύσει την προσπάθεια των νέων για είσοδο στην αγορά εργασίας και αφετέρου να τους δώσει τα εφόδια να πετύχουν ως επαγγελματίες μετά την είσοδό τους στην αγορά εργασίας. Οι στόχοι αυτοί υλοποιούνται μέσω συναντήσεων με Συμβούλους Επαγγελματικού Προσανατολισμού, παροχής εξειδικευμένων τεστ επαγγελματικού προσανατολισμού, διοργάνωσης εργαστηρίων ανάπτυξης επαγγελματικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων αναζήτησης εργασίας και των λεγόμενων Career Academies. Η προσπάθεια αυτή όμως δεν είναι αρκετή. Το θέμα οφείλουμε να το προσεγγίσουμε ολιστικά, με ενεργό εμπλοκή από όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη όπως το Υπουργείο Παιδείας, το Υπουργείο Εργασίας, τα Πανεπιστήμια, την εργοδοτική πλευρά, τους μαθητές και τις οργανώσεις νεολαίας, με στόχο να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό, διασυνδεδεμένο και δια-υπηρεσιακό σχέδιο δράσης που θα διασφαλίζει ότι οι νέοι θα έχουν τα εφόδια που θα χρειαστούν στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία.
Σε αυτό το πλαίσιο περιλαμβάνεται και το πρόβλημα της κοινωνικής ένταξης των νέων, οι οποίοι θεωρούν ότι κύρια πρόκληση αποτελεί η εξασφάλιση εισοδήματος…
Η αποτυχία εξασφάλισης εισοδήματος μπορεί να οδηγήσει στη φτώχεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό και την περιθωριοποίηση, εμποδίζοντας την ομαλή κοινωνική ένταξη των νέων. Αυτός ο κίνδυνος έγινε ακόμα πιο ορατός στην περίοδο της οικονομικής κρίσης και οι
νέοι δικαιολογημένα βλέπουν την εξασφάλιση εισοδήματος ως κύρια πρόκληση. Υπό αυτό το πρίσμα, θεωρώ ότι οι δράσεις που αναφέραμε προηγουμένως, που έχουν ως στόχο την στήριξη και την κατάρτιση των νέων για βελτίωση των προοπτικών απασχόλησης, αποκτούν βαρύνουσα σημασία.
Η μετανάστευση των νέων προς αναζήτηση εργασίας, αποτελεί πρόβλημα; Σε ποιο βαθμό υφίσταται σήμερα και πώς θα μπορούσε να μειωθεί, ώστε νέοι επιστήμονες να μπορούν να παραμείνουν και να δραστηριοποιηθούν επιτυχώς στην Κύπρο;
Δεν πιστεύω ότι η αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό αποτελεί πρόβλημα, δεδομένου ότι αυτή η προοπτική εξετάζεται ελεύθερα από τους νέους, ως μέσο για προσωπική ή επαγγελματική εξέλιξη και όχι υπό το βάρος της έλλειψης επιλογών εργοδότησης στον τόπο τους. Δυστυχώς στο προηγούμενο διάστημα αρκετοί νέοι υποχρεώθηκαν να μεταναστεύσουν για να αποκατασταθούν επαγγελματικά και αυτό είναι μια οδυνηρή πραγματικότητα. Το στοίχημα τώρα είναι να υπάρχουν θέσεις εργασίας διαθέσιμες σε τομείς που μπορούν να απορροφήσουν το ταλέντο που υπάρχει, όχι μόνο για να περιοριστεί η μετανάστευση εξ’ ανάγκης, αλλά και για να επαναπατριστούν οι νέοι που υποχρεώθηκαν να το πράξουν. Σήμερα θεωρώ ότι υπάρχουν αρκετές επιλογές στην Κύπρο και η ανάγκη για αναζήτηση εργασίας στο εξωτερικό έχει μειωθεί. Ταυτόχρονα, η ανάγκη για περαιτέρω επένδυση στην καινοτομία και την έρευνα έχει αναγνωριστεί καθολικά και γίνονται κινήσεις προς αυτή την κατεύθυνση. Εντούτοις, ακόμα απέχουμε από το ιδεατό και η προσπάθεια πρέπει να συνεχιστεί.
