Ο επαναπατρισμός μέσα σε συνθήκες κορωνοϊού είναι πλέον μια καθημερινή αλλά εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία στην πράξη. Σχεδόν κάθε ένας που αφικνείται είναι και μια ξεχωριστή ως προς την διαχείριση υπόθεση.
Ο έλεγχος υγιεινής, η δειγματοληψία όλων των αφιχθέντων, ο έλεγχος, η παραλαβή αποσκευών, ο διαχωρισμός σε ομάδες, η επιβίβαση σε λεωφορεία για μεταφορά στα ξενοδοχεία καραντίνας, αν και πλέον φαίνονται ως διαδικασίες ρουτίνας, αν και επαναπατρίστηκαν ήδη 3.000 Κύπριοι με την διαδικασία αυτή, μόνο ρουτίνα δεν είναι. Υπάρχουν πάμπολλες λεπτομέρειες που διαφοροποιούν όχι μόνο κάθε πτήση, αλλά σχεδόν και κάθε επιβάτη που φτάνει.
Ο “Φ” βρέθηκε για αρκετές ώρες στο Κέντρο Συντονισμού έρευνας – Διάσωσης (ΚΣΕΔ) που είναι ουσιαστικά το στρατηγείο του επαναπατρισμού 7.000 Κυπρίων και πραγματικά ο τεχνολογικός και όχι μόνο εγκέφαλος της εξαιρετικά πολύπλοκης διαδικασίας.
Από εκεί, το κέντρο “Ζήνων” οργανώνονται, ρυθμίζονται και ελέγχονται όλες οι διαδικασίες. Κάθε μέρα, στο ΚΣΕΔ ο συναγερμός ξεκινά πολύ πριν φτάσουν οι 2-3 καθημερινές πλέον πτήσεις επαναπατρισμού. Ξεκινούν αρκετές ώρες πριν, η πλήρης επάνδρωση του επιτελείου ξεκινά από την ώρα που ξεκινά στο αεροδρόμιο της άλλης χώρας, από την οποία θα πετάξει το πρώτο αεροπλάνο η διαδικασία επιβίβασης και ολοκληρώνεται την ώρα που και ο τελευταίος επιβάτης, της τελευταίας για την ημέρα πτήσης, φτάσει στο ξενοδοχείο καραντίνας.
Πολλές και κάθε φορά διαφορετικές είναι και άλλες περιπλοκές, όπως για παράδειγμα το να μένουν δύο φοιτήτριες στο ίδιο δωμάτιο, να πάνε στο αεροδρόμιο αφού το ξενοίκιασαν και η μία να μην είναι στην λίστα της πτήσης για τον ένα ή τον άλλο λόγο. Η – ομολογουμένως συχνό φαινόμενο – τα “ζευγαράκια” φοιτητών, που μπορεί να είναι σε διαφορετικό έτος ή για κάποιο άλλο λόγο ένας να μείνει εκτός πτήσης.
Όλα αυτά, ενώ στο στρατηγείο τα βλέπου κυριολεκτικά ζωντανά στις οθόνες υπολογιστών και τηλεοράσεων όπου τρέχουν δεκάδες ζωντανές πληροφορίες, αλλά ταυτόχρονα και στα κινητά όλων, ιδιαίτερα του υπουργού και το γ. διευθυντή, όπου φτάνουν δεκάδες κλήσεις και μηνύματα κάθε λεπτό σε κάθε περίοδο επιβίβασης για επαναπατρισμό.
Την ίδια ώρα φτάνουν δεκάδες παράπονα, είτε απευθείας είτε μεταφέρονται μέσω άλλων υπηρεσιών. Τίποτα δεν αφήνουν να πέσει κάτω. Όλα εξετάζονται εκείνη την ώρα. Ένας φοιτητής του οποίου οι γονείς παραπονέθηκαν ότι δεν τον έβαλαν στην πτήση για παράδειγμα, διαφάνηκε ότι ενώ έπρεπε να ήταν στην λίστα επιβίβασης δεν ήταν. Η έρευνα έδειξε ότι όταν του τηλεφωνούσαν προηγουμένως από την Aegean για την διευθέτηση της πτήσης του, δεν απαντούσε. “Με καλούσαν από ελληνικό αριθμό και δεν απαντούσα”, εξήγησε και ο ίδιος αμέσως μετά. Οπότε μεταφέρθηκε σε επόμενη πτήση.
Σε κάποιες περιπτώσεις – και παρακολουθήσαμε τέτοιες – Γιάννης Καρούσος και Σταύρος Μιχαήλ, καλούνται να πάρουν αποφάσεις, είτε για αντικατάσταση επιβατών που δεν προσήλθαν με αναμένοντες ή ακόμα και για “σπάσιμο” του μέγιστου αριθμού επιβατών, αντί π.χ. 97 να μπουν 103. Στις περισσότερες τέτοιες περιπτώσεις, είναι σίγουρο ότι με την άφιξη του αεροσκάφος θα προκύψει ακόμα ένα πρόβλημα – δεν θα έρθουν οι αποσκευές αφού οι επιβάτες μπήκαν στο αεροπλάνο μετά που ολοκληρώθηκε η φόρτωση των αποσκευών.
Μόλις “κλείσει” η επιβίβαση, στο στρατηγείο του ΚΣΕΔ, φτάνει σε δύο τερματικά η λίστα επιβατών, το ένα είναι αυτό του υπουργού που την διανέμει σε όσους έχουν να εργαστούν επί αυτής. Το δεύτερο τερματικό, είναι ο “απόρρητος” υπολογιστής της υπηρεσίας Αλλοδαπών και Μετανάστευσης, στον οποίο έχουν πρόσβαση τα εξουσιοδοτημένα στελέχη της υπηρεσίας. Γίνεται προκαταρτικός έλεγχος για περιπτώσεις προσώπων που για παράδειγμα καταζητούνται κ.τ.λ. χωρίς βέβαια να υπερβάλλουν υπό τις συνθήκες – δηλαδή π.χ δεν ψάχνουν για εντάλματα λόγω μικροχρεών κ.τ.λ. Ο έλεγχος ολοκληρώνεται από την ίδια υπηρεσία κατά τον φυσικό έλεγχο εγγράφων εντός του αεροδρομίου κατά την άφιξη.
Παράλληλα, γίνεται ένας δεύτερος έλεγχος των δικαιολογητικών με βάση τα διατάγματα. Ναι, βρέθηκαν για παράδειγμα και πλαστές βεβαιώσεις από Πρεσβεία που διασταυρώθηκαν ενώ ο επιβάτης βρισκόταν στο αεροπλάνο και κατά την άφιξη έγιναν τα δέοντα από την Αστυνομία.
Μετά ο έλεγχος εγγράφων, μετά η μεταφορά των επιβατών σε μικρές – μικρές ομάδες με λεωφορεία του αεροδρομίου προς το χώρο παραλαβής αποσκευών. Να σημειωθεί ότι, οι επιβάτες κατεβαίνουν στο παλιό αεροδρόμιο και οι αποσκευές μεταφέρονται στους ιμάντες του νέου αεροδρομίου.
Αρχίζουν τα προβλήματα με τα “claim” για κάποιος που δεν έφτασαν οι αποσκευές. Κάθε τι που προκαλεί καθυστέρηση, δημιουργεί προβλήματα που πρέπει να λυθούν άμεσα.
Το γεγονός ότι, είναι συγκεντρωμένες και όλες οι πληροφορίες και όλοι οι υπεύθυνοι ανά τομέα στην ίδια αίθουσα, στο στρατηγείο “Ζήνων”, λειτουργεί εξαιρετικά εργονομικά και για σωστές και για άμεσες συνεννοήσεις και αποφάσεις.
Από το επιτελείο στο “Ζήνων”, πιθανόν να πρέπει να γίνει αμέσως ανακατανομή για τα ξενοδοχεία, ώστε οι επιβάτες που είναι έτοιμοι να επιβιβαστούν σε λεωφορείο και να φύγουν για να μην συγκεντρώνονται πολλοί και να μην περιμένουν, δίνουν τις πληροφορίες στο Τμήμα Οδικών Μεταφορών που με τη σειρά του διευθετεί ώστε το λεωφορείο – ανάλογου μεγέθους να φύγει για τον προορισμό του με την ανάλογη “λίστα επιβατών”. Σε ένα λεωφορείο 22 θέσεων μπαίνουν μόνο 7-8 επιβάτες, σε ένα 55 θέσεων 16-17 επιβάτες, οπότε και εδώ στήνεται ένας “χορός” ρύθμισης για μετάβαση προς τα ξενοδοχεία καραντίνας.
Οι επιβάτες που καθυστέρησαν να βγουν από το αεροδρόμιο θα πρέπει επίσης να μεταφερθούν – με άλλο λεωφορείο ή ενδεχομένως, όπως καταγράψαμε με απόφαση του Σταύρου Μιχαήλ ζεύγος Κυπρίων και δύο φοιτητές έφυγε για το ξενοδοχείο καραντίνας με δύο ταξί. Προέκυψε και ζήτημα μεταφοράς ανάπηρου, που κινείται με καροτσάκι. Χρειάστηκε ξεχωριστός χειρισμός και εντός και εκτός αεροδρομίου. Σε πολλές περιπτώσεις, υπουργός και γ. διευθυντής κλήθηκαν να αποφασίσουν οι ίδιοι αν με βάση συγκεκριμένα ιατρικά πιστοποιητικά οι επιβάτες θα πήγαιναν σε καραντίνα σπίτι τους διευθετώντας και την μεταφορά ή σε ξενοδοχείο.
Συνολικά η λίστα του υφυπουργείου Τουρισμού, περιλαμβάνει τώρα 24 ξενοδοχεία καραντίνας σε όλη την Κύπρο.
Στο παρασκήνιο η ασφάλεια αεροδρομίου και όχι μόνο, διακριτικά παρακολουθούν ώστε και εντός χώρου αεροδρομίου και εκτός να μην “διαφύγει” κανένας. Υπήρξαν προηγουμένως τέτοιες περιπτώσεις που λόγω των άμεσων μέτρων οι επιβάτες συνετίστηκαν. Εξ άλλου, πρέπει να είναι γνωστό ότι πέραν των πολλών άλλων μέσων, αν χρειαστεί, οι κινητές κάμερες του ΚΣΕΔ είναι σε ετοιμότητα και με τις θερμογραφικές τους ιδιότητες, μπορεί να εντοπίσουν ακόμα και γάτα που κινείται στην περιοχή.
Στα “διαλλείματα” όλης αυτής της διαδικασίας, στο κέντρο επιχειρήσεων, ο υπουργός Μεταφορών και ο γενικός του διευθυντής, σε συνεργασία με αεροπορικές εταιρείες, Hermes, Πολιτική Αεροπορία κ.τ.λ. προσπαθούν να διευθετήσουν νέες πτήσεις.
Μέχρι και χθες είχαν καθοριστεί οι πτήσεις μέχρι τις 30 του μήνα. Τρείς πτήσεις χθες, δύο πτήσεις σήμερα, από Μάντσεστερ και Χήθροου, τρείς πτήσεις αύριο, Εδιμβούργο, Μάντσεστερ και Χήθροου, τρεις πτήσεις την Πέμπτη από τους ίδιους προορισμούς. Ταυτόχρονα, με τον χάρτη από την μια, τις λίστες φοιτητών από την άλλη και τα τηλέφωνα στο χέρι, προσπαθούν να δουν ποιές περιοχές τριγύρω μπορούν να καλύψουν με κάθε πτήση.
Τα πρώτα ζητήματα που θέλουν λύση και αποφάσεις, ξεκινούν από την διαδικασία επιβίβασης στο ξένο αεροδρόμιο. Πρώτα – πρώτα, είναι κάποιες διευκρινήσεις στις λίστες που στέλνει στις Aegean και Cyprus Airways (ανάλογα με το ποιός πραγματοποιεί την πτήση). Δεν είναι για παράδειγμα λίγες οι περιπτώσεις, που στον σχετικό κατάλογο είναι γραμμένος ένας φοιτητής δύο φορές – συνήθως επειδή ο φοιτητής γράφτηκε μόνος του αλλά τον έγραψαν και οι γονείς με κάποιο διαφορετικό στοιχείο, π.χ. ο φοιτητής γράφτηκε με το διαβατήριο και οι γονείς τον έγραψαν με αριθμό ταυτότητας ή οι γονείς τον έγραψαν ως Ιωάννη και ο ίδιος ο Γιαννάκης.
Επίσης οι ίδιοι οι κατάλογοι, δεν είναι εύκολα διαχωρίσιμοι λόγω της πολυπλοκότητάς τους, έχουν περιοχές που μένουν οι φοιτητές, έχουν κατηγοριοποιηθεί ως προς την προτεραιότητα που έχουν με βάση τα διατάγματα (ασθενείς, προκαταρτικό, Α έτος, διαμονή κ.τ.λ) αλλά και με τις χρονικές περιόδους που ζήτησαν να ταξιδεύσουν ανά δεκαπενθήμερα. Ένα – δύο λάθη, μπορούν να αναστατώσουν την πτήση και οι αποφάσεις που δίνουν λύσεις λαμβάνονται στο “Ζήνων”. Ενδεχομένως, ένα από τα ζητήματα που θέλουν βελτίωση το επόμενο διάστημα, να είναι ακριβώς αυτό της διαχείρισης των καταλόγων.
Με εξουσίες “κλειδοκράτορα”
“Κλειδοκράτορας” της Κύπρου κυριολεκτικά ο Σταύρος Μιχαήλ, αφού του έχουν μεταφερθεί όλες οι εξουσίες εφαρμογής των διαταγμάτων που αφορούν είσοδο πολιτών από αεροδρόμια και λιμάνια, προσγείωση αεροπλάνων και πρόσδεση πλοίων καθ όλο το 24ωρο. Κανείς, όποιος και αν είναι, δεν μπαίνει στην Δημοκρατία, αν δεν δώσει το ΟΚ ο γ. διευθυντής του υπουργείου Μεταφορών, σε συνεννόηση με τον υπουργό Γιάννη Καρούσο, αφού όλες οι αιτήσεις για εγκρίσεις φτάνουν ταυτόχρονα και στους δύο.
“Ζήνων”: Από την διάσωση του Λιβάνου στον επαναπατρισμό του Covid-19
Το ΚΣΕΔ, αποδεικνύεται για ακόμα μια φορά, ως μία εξαιρετικής στρατηγικής σημασίας υποδομή για την Κύπρο, ενώ η εμπειρία και αφοσίωση των στελεχών του, είναι κυριολεκτικά χρυσάφι. Η εμπειρία στον πολυεθνικό επαναπατρισμό κατά τον πόλεμο στον Λίβανο αλλά και οι αλλεπάλληλες ασκήσεις επαναπατρισμού μεγάλου αριθμού πολιτών από εστίες κρίσης στην περιοχή προς πολλές χώρες, αποδείχτηκαν πολύτιμες την πιο κρίσιμη ώρα, αυτή του επαναπατρισμού 7.000 κυπρίων από διαφορετικές χώρες.
Η διοίκηση μιά τέτοιας πολύπλοκης και περίπλοκης επιχείρησης, δεν θα ήταν δυνατό να γίνει με επιτυχία και με ελάχιστα προβλήματα, αν δεν ήταν η υποδομή που φέρνει πληροφορίες κάθε αναγκαίας μορφής, από δορυφόρους, ραντάρ, κάμερες που δίνουν ζωντανή εικόνα απ όλους τους χώρους του αεροδρομίου, μέχρι τα αρχεία πληθυσμού και τα “στοπ λιστ” και πολλά άλλα.
Προφανώς δεν ήταν τυχαίο το γεγονός ότι το κάθε τι στην διαδικασία, σε κάθε πτήση επαναπατρισμού περνά και από το “τσεκ λιστ” του διοικητή του Κέντρου, Αντρέα Χαραλαμπίδη. Δεν είναι τυχαίο και του κλίματος που δημιουργήθηκε το ότι, όταν όλα διευθετήθηκαν και τέλειωσε η διαδικασία επαναπατρισμού, που διήρκησε από νωρίς το απόγευμα μέχρι και τα μεσάνυκτα, στον χώρο και έμειναν κάποιες τυπικές λεπτομέρειες έμειναν τρεις – ο υπουργός, ο γ. διευθυντής και ο πλωτάρχης, που ο ένας έλεγε στον άλλο να φύγει για να κάνει αυτός τα υπόλοιπα. Τελικά, έφυγαν και οι τρεις μαζί στο τέλος.
Αυτή την ώρα αποχωρήσαμε και εμείς για να συνειδητοποιήσουμε την άλλη πραγματικότητα – από την πολύωρη ένταση στο ΚΣΕΔ, σε ένα αυτοκινητόδρομο που από την Λάρνακα μέχρι την Λευκωσία, δεν συναντήσαμε ούτε ένα αυτοκίνητο, όσο κι αν αναζητήσαμε έστω και κάποια φώτα του από μακριά στα καθρεφτάκια του αυτοκινήτου.
