Τρεις είναι οι κυριότεροι δημοσιονομικοί κίνδυνοι με τους οποίους βρίσκεται αντιμέτωπη η οικονομία και οφείλονται κυρίως στις επιδράσεις του κορωνοϊού. Ο πρώτος κίνδυνος αφορά τυχόν έξαρση της πανδημίας στην κυπριακή επικράτεια, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της οικονομικής δραστηριότητας. Ο δεύτερος κίνδυνος σχετίζεται με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τραπεζικός τομέας, λόγω των μη εξυπηρετούμενων δανείων. Ο τρίτος κίνδυνος αφορά προκλήσεις και υπέρμετρες δαπάνες που ενδέχεται να προκύψουν από τη μη εύρυθμη λειτουργία του ΓΕΣΥ και την αυξημένη ροή μεταναστών.
Συνοψίζοντας τον προϋπολογισμό, τα πιο βασικά σημεία που αξίζουν αναφοράς είναι:
Κυριότεροι στόχοι: Μέσω του προτεινόμενου κρατικού προϋπολογισμού καθίσταται εφικτή η υλοποίηση/συνέχιση σημαντικών έργων και προγραμμάτων (50 μεγαλύτερης αξίας έργα υποδομής, έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, συχγρηματοδοτούμενα). Η βιώσιμη ανάπτυξη από την κρίση που προκάλεσε η πανδημία του COVID -19 και η αντιμετώπιση των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών της. Η σταθεροποίηση και η επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας. Η υλοποίηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων έτσι ώστε να τεθούν υγιείς βάσεις για ανάκαμψη και δημιουργία θέσεων εργασίας μέσα σε συνθήκες κοινωνικής συνοχής.
Ανάλυση δαπανών: Την τριετία 2021-2023 αναμένεται να δαπανηθούν για αναπτυξιακά έργα €3.200 εκατ., κοινωνικές παροχές €4.907,4 εκατ., έργα ηλεκτρονικής διακυβέρνησης €240 εκατ., στήριξη επιχειρήσεων €565,4 εκατ. (υλοποίηση σχεδίων).
Πού οφείλεται η απόκλιση από τις οροφές: Στο κόστος των αποσπασμένων υπαλλήλων του υπουργείου Υγείας στον ΟΚΥπΥ, το οποίο ανέρχεται σε €264 εκατ. Αύξηση της γενικής κυβερνητικής εισφοράς στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων €120 εκατ. Περίληψη συγκεντρωτικής πρόνοιας για προώθηση του σχεδίου ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Κύπρου (€100 εκατ.), αυξημένη χορηγία στον Οργανισμό Κρατικών Υπηρεσιών Υγείας (€70 εκατ.), περίληψη αυξημένης πρόνοιας για συμβατικές υποχρεώσεις υπουργείου Άμυνας €64 εκατ. Υλοποίηση σχεδίων επιχορήγησης επιτοκίου για στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια €60 εκατ., έναρξη υλοποίησης σχεδίου αναβάθμισης υποβαθμισμένων περιοχών – ανάπλαση παλιάς Λευκωσίας €20 εκατ. Συμπερίληψη πρόνοιας για υλοποίηση του Σχεδίου Θαλάσσιας Σύνδεσης Κύπρου – Ελλάδας (4,2 εκατ.). Αυξημένες πρόνοιες για λειτουργία του υφυπουργείου Έρευνας Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής (ενοικιαση κτιρίου, στελέχωση, αγορά υπηρεσιών) €13 εκατ. Αυξημένες πρόνοιες λόγω αναβαθμίσεων αστυνομικών/πυροσβεστών/ειδικών αστυφυλάκων €3.9 εκατ. Αυξημένες πρόνοιες για κτιριακές εγκαταστάσεις του υπουργείου Εξωτερικών καθώς και για τη λειτουργία νέων πρεσβειών και στήριξη των πυρόπληκτων στο Μάτι €11 εκατ. Αυξημένη χορηγία στον ΚΟΑ για υλοποίηση έργων υποδομής €6 εκατ.
Πολιτική απασχόλησης: Ο προϋπολογισμός για το 2021 συνεχίζει να περιλαμβάνει μέτρα συγκράτησης της απασχόλησης και του ύψους των επιδομάτων/αποζημιώσεων/οικονομικών ωφελημάτων. Τερματισμός της πολιτικής απασχόλησης έκτακτου προσωπικού. Στόχος είναι η κάλυψη των αναγκών της δημόσιας υπηρεσίας, μέσω της πλήρωσης μόνιμων θέσεων. Συνεχίζεται η μη παραχώρηση γενικών αυξήσεων και προσπάθεια συγκράτησης άλλων άμεσων ή έμμεσων μισθολογικών αυξήσεων.
Λόγω του γεγονότος ότι το δημόσιο χρέος παραμένει σε υψηλά επίπεδα, το υπουργείο Οικονομικών τονίζει ότι είναι απόλυτα αναγκαία η τήρηση των οροφών (στις πλείστες των περιπτώσεων έχουν αυξηθεί).