Πρώτα να λειτουργήσει στην πράξη το νέο καθεστώς για τις εκποιήσεις, που είναι σε εφαρμογή από το καλοκαίρι, και εάν προκύψουν στην πορεία εμπόδια τότε η Κεντρική Τράπεζα (ΚΤ) θα εξετάσει στοχευμένες αλλαγές στο πλαίσιο. Αυτή είναι η θέση της Κεντρικής Τράπεζας σχετικά με την πρόθεση κοινοβουλευτικών κομμάτων να ψηφίσουν νόμο για αναστολή των εκποιήσεων.
Ως γνωστό, τον περασμένο Ιούνιο το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε αναφορά του Προέδρου της Δημοκρατίας σε σχέση με τις εκποιήσεις. Η νέα νομοθεσία παρέχει τη δυνατότητα προσφυγής των δανειοληπτών με μη εξυπηρετούμενα δάνεια στον Χρηματοοικονομικό Επίτροπο, για εξέταση παραπόνων τους κατά τραπεζών. Αν ο Επίτροπος διαπιστώσει παραβίαση του κώδικα εκ μέρους της τράπεζας, ο δανειολήπτης δικαιούται να προσφύγει στο δικαστήριο, το οποίο δύναται να εκδώσει αυθημερόν διάταγμα για αναστολή της εκποίησης της ενυπόθηκης κατοικίας ή της επαγγελματικής στέγης.
Ο διοικητής της ΚΤ Κωνσταντίνος Ηροδότου, είχε δεσμευθεί στη Βουλή ότι θα παρουσίαζε μηχανισμό διαιτησίας επίλυσης παραπόνων των συνεργάσιμων δανειοληπτών. Η ΚΤ, με επιστολή που απέστειλε στην πρόεδρο της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, αναφέρει πως η ΚΤ πριν την πανδημία του κορωνοϊού είχε προχωρήσει σημαντικά στη δημιουργία του μηχανισμού, ωστόσο μετά την απόφαση του δικαστηρίου περιορίστηκε στην παρούσα φάση σε μια εναλλακτική πρόταση. Καταλήγοντας, σημειώνει πως θα πρέπει να αξιολογηθεί στην πράξη πως λειτουργεί ο νόμος και, εάν διαπιστωθούν τυχόν εμπόδια, τότε την κατάλληλη στιγμή θα γίνουν στοχεύμενες τροποποιήσεις.
Η επιστολή στάλθηκε στη Βουλή με αφορμή τη συζήτηση πέντε προτάσεων νόμου που κατάθεσαν το ΑΚΕΛ, η ΕΔΕΚ, οι Οικολόγοι και το ΕΛΑΜ για πάγωμα των εκποιήσεων. Ενώπιον της Επιτροπής Οικονομικών, το Υπουργείο Οικονομικών, η ΚΤ και ο Σύνδεσμος Τραπεζών προειδοποίησαν πως σε περίπτωση αλλαγής του πλαισίου για τις εκποιήσεις θα τεθεί σε κίνδυνο η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και το τραπεζικό σύστημα, θα επιφέρει διάβρωση της εμπιστοσύνης των επενδυτών, ενώ οι ξένοι οίκοι θα υποβαθμίσουν την πιστοληπτική αξιολόγησης της Κύπρου.
Επιδεινώνουν το πρόβλημα
Ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή τόνισε πως οι προτάσεις είναι άνευ αντικειμένου, καθώς δεν υπάρχουν μέχρι το τέλος του χρόνου προγραμματισμένοι πλειστηριασμοί για πρώτη κατοικία αξίας κάτω των €350 χιλ. Εκπρόσωπος της ΚΤ υποστήριξε πως τα κόκκινα δάνεια δεν σχετίζονται με την πανδημία του κορωνοϊού, καθώς το 80,6% βρίσκεται σε καθυστέρηση πέραν των 180 ημερών. Το 34% των ΜΕΔ βρίσκεται σε καθυστέρηση από 1 μέχρι πέντε χρόνια, το 31% των δανείων παρουσιάζουν καθυστερήσεις πέντε μέχρι δέκα έτη και το 15,6% των δάνειων με καθυστέρηση πέραν των δέκα ετών. Σύμφωνα με τον Σύνδεσμο Τραπεζών, προγραμματίζονται 1,362 πλειστηριασμοί, χωρίς να περιλαμβάνονται εκποιήσεις κύριας κατοικίας αξίας μέχρι €350.000. Το 75% των εκποιήσεων αφορά χωράφια. Στο σφυρί θα βγουν 268 εξοχικά, ακίνητα μεγάλης αξίας που ενοικιάζονται, 106 εμπορικά ακίνητα, 117 οικόπεδα και 1.071 χωράφια.
Ο Χρηματοοικονομικός Επίτροπος, Παύλος Ιωάννου, ανέφερε πως η οριζόντια αναστολή εκποιήσεων θα ήταν παράλογη, προσθέτοντας πως η πρόταση του ΑΚΕΛ, εάν διαμορφωθεί και περιλάβει τα ακίνητα εν ενεργεία γεωργοκτηνοτρόφων, μπορεί να λύσει το πρόβλημα, μέχρι το κράτος να προχωρήσει στη λήψη μέτρων κοινωνικής πολιτικής. Τα αντιπολιτευόμενα κόμματα είναι αποφασισμένα να προωθήσουν στην Ολομέλεια της Βουλής τις προτάσεις νόμου.