Τα «παλάτια» μένουν στα αζήτητα και η αγορά των ακινήτων στην Κύπρο αρχίζει και παρουσιάζει μεταβολές. Μεγάλο πλήγμα δέχονται οι πωλήσεις ακινήτων πολυτελείας, σύμφωνα με την νέα έκδοση της PwC που δημοσιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα για την κυπριακή αγορά ανάπτυξης γης, αποτυπώνοντας τη μεγάλη επίδραση της πανδημικής κρίσης αλλά και της υψηλής περσινής βάσης στην φετινή πορεία της αγοράς ακινήτων.
Σύμφωνα με την ανάλυση της PwC, η συνολική αξία των συναλλαγών κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020 ανήλθε στα €1,2 δισ., σημειώνοντας μείωση 55% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2019. Οι παραλιακές επαρχίες της Λεμεσού και της Πάφου παρουσίασαν τη μεγαλύτερη πτώση όσον αφορά την αξία συναλλαγών (πτώση 65% και 61% αντίστοιχα) σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2019, ενώ η Λευκωσία (η οποία εξαρτάται κυρίως από εγχώρια ζήτηση), παρουσίασε το χαμηλότερο πλήγμα (πτώση 31%). Τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην έκθεση δημιουργούν προβληματισμό, καθώς δεν περιλαμβάνουν ακόμα την κάμψη που θα επέλθει στην αγορά από τον τερματισμού του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος.
Με βάση την ανάλυση φαίνεται ότι τα ακίνητα πολυτελείας ήταν ίσως ο τομέας που επλήγη περισσότερο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2020, με τις συναλλαγές οικιστικών ακινήτων με αξία άνω του €1,5 εκατ. να ανέρχονται στις 51, σημειώνοντας κατακόρυφη πτώση της τάξης του 78% σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο του 2019. Ως αποτέλεσμα της μειωμένης δραστηριότητας στις συναλλαγές ακινήτων πολυτελείας και στους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, η πλειοψηφία των συναλλαγών αφορούσε ντόπιους αγοραστές. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της μέσης αξίας των συναλλαγών σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο το 2019.
Αναφορικά με τον κατασκευαστικό τομέα, ο αριθμός των νέων αδειών οικοδομής, μειώθηκε κατά 7% κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους (-35% σε αξία αδειών).
Είναι επιτακτική η ανάγκη για μεταρρύθμιση του τομέα και επαναπροσδιορισμό των προτεραιοτήτων και των στρατηγικών. Αναγνωρίζοντας ότι η επιστροφή στον παλιό τρόπο λειτουργίας δεν είναι βιώσιμη επιλογή, στην έκδοση δίνονται προτάσεις οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στον επαναπροσδιορισμό και στη μεταρρύθμιση της αγοράς.
Ο ελεγκτικός οίκος σημειώνει ότι οποιεσδήποτε συγκρίσεις με το πρώτο εξάμηνο του 2019, θα πρέπει να γίνονται έχοντας υπόψη ότι η αγορά παρουσίασε ασυνήθιστα υψηλό αριθμό συναλλαγών από αλλοδαπούς αγοραστές κατά τους μήνες Ιανουάριο – Μάιο 2019. Οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν κατά την περίοδο του lockdown και η αδυναμία των ξένων αγοραστών να ταξιδέψουν στην Κύπρο επιδείνωσαν την ήδη μειωμένη δραστηριότητα του κλάδου, οδηγώντας σε σημαντική μείωση των βασικών δεικτών συναλλαγών σε ολόκληρη την αγορά.
Σύμφωνα με την έκθεση της PwC, τα σύνθετα έργα ακινήτων έχουν πολλαπλασιαστικό θετικό αντίκτυπο στην οικονομία και μπορούν να υποστηρίξουν την βιώσιμη ανάπτυξη. Επομένως, πρέπει να παρέχονται κίνητρα για την ανάπτυξη σύνθετων έργων, σύμφωνα με τους δημογραφικούς και άλλους παράγοντες ζήτησης, που έχουν πολλαπλασιαστικό αντίκτυπο στην οικονομία. Τέτοια έργα θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, προσιτή διαβίωση, εκπαίδευση και στέγαση φοιτητών κ.λπ. Αυτά τα έργα πρέπει να περιλαμβάνουν, εκτός από το στοιχείο της ακίνητης περιουσίας, άλλες χρήσεις και εγκαταστάσεις, όπως λιανικό εμπόριο, κέντρα υγείας, χώροι αναψυχής κ.λπ. που θα βοηθήσουν άλλους τομείς της οικονομίας. Στην έκθεση επισημαίνεται ότι η πανδημία COVID-19 και οι περιορισμοί που επιβλήθηκαν, υπογράμμισαν περαιτέρω την ανάγκη ενοποίησης και ψηφιοποίηση των διαδικασιών με διάφορες αρχές που εμπλέκονται.
Σε δηλώσεις του, ο επικεφαλής συμβουλευτικών υπηρεσιών της PwC Κύπρου Κωνσταντίνος Κωνσταντίνου σημείωσε ότι «Οι πρόσφατες εξελίξεις καθιστούν αναγκαία την επιτάχυνση της μεταρρύθμισης του τομέα και του επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής και των προτεραιοτήτων. Παραμένουμε δίπλα στον τομέα των ακινήτων σε αυτές τις δύσκολες στιγμές και στηρίζουμε τις επιχειρήσεις, έτσι ώστε ο κλάδος και η οικονομία να επιστρέψουν στους κανονικούς ρυθμούς ανάπτυξης».