Άνθρωποι κλεισμένοι στο σπίτι από τον Μάρτιο

Με το που μπήκα στο κτήριο του «Φ» τη συγκεκριμένη ημέρα, παρέλαβα μήνυμα από ένα ηλικιωμένο κύριο. Δεν πρόλαβα να ανεβώ στον 5ο όροφο στο γραφείο μου και το τηλέφωνο άρχισε να κτυπά ασταμάτητα. Στα πολλά το απάντησα και με το άκουσμα της φωνής μου, ο 86χρονος που βρισκόταν στην άλλη γραμμή εξέφραζε την αγωνία του. Εκείνη την ημέρα είχα δημοσιεύσει ρεπορτάζ για τον αριθμό των κρουσμάτων στα γηροκομεία, για τους θανάτους, για τους ηλικιωμένους με κορωνοϊό που βρίσκονταν στα νοσοκομεία.

Άνθρωποι που γεννήθηκαν όταν ακόμα ο ηλεκτρισμός για την Κύπρο αποτελούσε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Οι περισσότεροι αναγιώθηκαν στα χωράφια των γονιών τους, έτρεχαν ξυπόλητοι στους πλακόστρωτους δρόμους των χωριών τους Χειμώνα και Καλοκαίρι, επειδή έπρεπε να κρατήσουν σε καλή κατάσταση τα παπούτσια τους για τα Χριστούγεννα ή το Πάσχα ή το γάμο κάποιου συγγενή. Οι περισσότεροι έβγαλαν το Δημοτικό, αν και στη γενιά τους αρκετοί πήγαιναν και στο  «ανώτερο», στο γυμνάσιο δηλαδή. Οι πιο πολλοί για να το κάνουν έπρεπε μόνοι τους 12 -15 χρονών παιδιά να μετακομίσουν στην πόλη για να πηγαίνουν στο σχολείο τους. Το Σάββατο, αν είχαν τα χρήματα για τα κόμιστρα έμπαιναν στο λεωφορείο και επέστρεφαν στο χωριό τους. Έπρεπε να βοηθήσουν τους γονείς τους στις υπόλοιπες δουλειές. Κάποιοι πιο λίγοι τα κατάφερναν και πήγαιναν για σπουδές. Σήμερα οι άνθρωποι αυτοί είναι τουλάχιστον 75 χρόνων. Είναι αυτοί που λέμε ηλικιωμένοι και υπερήλικες εάν έχουν καταφέρει να ξεπεράσουν τα 90. Είναι οι άνθρωποι που έστησαν τον τόπο που εμείς σήμερα ζούμε. Είναι οι άνθρωποι που όταν πεθάνουν εμείς με απάθεια λέμε «ε καλά που ήταν να πάει»…

Το τηλέφωνο χτυπά αδιάκοπα, από το Μάρτιο μέχρι σήμερα και στις γραμμές του Παρατηρητηρίου τρίτης ηλικίας.

«Στην πλειοψηφία τους είναι ηλικιωμένοι που θέλουν έστω να πουν μια κουβέντα με κάποιον άλλο. Κάποιοι έχουν κλειστεί στα σπίτια τους από τον Μάρτιο με το ξέσπασμα της πανδημίας. Κάποιοι έχουν περιορίσει εντελώς τις μετακινήσεις τους, τους τελευταίους δύο τρεις μήνες», λέει στον «Φ» ο πρόεδρος του Παρατηρητηρίου Δήμος Αντωνίου και προσθέτει:

«Μας έχουν πάρει και παιδιά ηλικιωμένων ανθρώπων που μολύνθηκαν από τον κορωνοϊό και βρίσκονταν διασωληνωμένοι στη μονάδα εντατικής θεραπείας…».

«Κάποιοι ηλικιωμένοι μας λένε ότι δεν βγαίνουν καθόλου από το σπίτι και ότι περνούν τα παιδιά τους από εκεί και τους αφήνουν τα ψώνια και φεύγουν».

«Σε ορισμένες περιπτώσεις η ψυχολόγος μας διέκρινε κατάθλιψη στους ηλικιωμένους, κάποιες φορές σοβαρή και χρειάστηκε να επιστρατεύσουμε ψυχίατρους με τους οποίους συνεργαζόμαστε».

«Είναι ηλικιωμένοι που βρίσκονται σε τροχοκάθισμα ή είναι κλινήρεις, δεν έχουν καμία σχέση με την τεχνολογία και η μοναδική τους συντροφιά είναι η τηλεόραση. Φοβούνται, κλείνονται, ταλαιπωρούνται σωματικά και ψυχολογικά. Επικοινωνούν μαζί μας για να τους στηρίξουμε». (Το τηλέφωνο στήριξης του Παρατηρητηρίου είναι 99202697).

Κάποιοι ηλικιωμένοι καρκινοπαθείς μας λένε ότι φοβούνται ακόμη να πάνε και για τις χημειοθεραπείες τους.

Χθες ο «Φ» είχε δημοσιεύσει στοιχεία για τους θανάτους ηλικιωμένων ανθρώπων οι οποίοι πέθαναν στα νοσοκομεία ύστερα από τη μεταφορά τους από τους οίκους ευγηρίας στους οποίους διέμεναν.

Από τους 42 θανάτους που καταγράφηκαν από την 1η μέχρι τις 16 Δεκεμβρίου, οι 36 είχαν τελική αιτία τον κορωνοϊό. Οι 19 ήταν ένοικοι γηροκομείων. Οι 31 ήταν 75 ετών και άνω με την πλειοψηφία τους να είναι 80-84 ετών.

Το υπουργείο Υγείας ανακοίνωσε ότι οι έλεγχοι που διενεργήθηκαν σε οίκους ευγηρίας τις τελευταίες εβδομάδες κατέδειξαν «ετερογένεια» σε ότι αφορά την τήρηση των πρωτοκόλλων και των μέτρων προστασίας. Ανακοίνωσε παράλληλα ότι αρχίζουν σεμινάρια για εκπαίδευση του προσωπικού όλων των γηροκομείων.

«Από το Μάρτιο φωνάζουμε και προειδοποιούμε» 

Η απογοήτευση του προέδρου του Παρατηρητηρίου τρίτης ηλικίας εμφανής: «Από το Μάρτιο φωνάζουμε και προειδοποιούμε και έκαναν τις διαπιστώσεις τώρα;» Διερωτήθηκε ο κ. Αντωνίου και συνέχισε: «Αυτό που λέγαμε τόσο καιρό το κάνουν τώρα, κατόπιν εορτής. Θα εκπαιδεύσουν τώρα το προσωπικό. Ευτυχώς που το κάνουν έστω και τώρα βεβαίως, είναι πολύ καλό βήμα αλλά θα μπορούσε να γίνει πολύ πιο νωρίς. Στο πρώτο κύμα την άνοιξη ήμασταν τυχεροί. Δεν είχαμε κρούσματα γενικά, άρα δεν είχαμε κρούσματα ούτε στα γηροκομεία. Όταν όμως τον Οκτώβριο αρχίσαμε να έχουμε 50 και 60 κρούσματα την ημέρα γιατί δεν αρχίσαμε να σκεφτόμαστε τα γηροκομεία; Όταν στις αρχές Νοεμβρίου είχαμε 40 κρούσματα σε ένα γηροκομείο γιατί δεν βιαστήκαμε περισσότερο και φθάσαμε στο Δεκέμβριο και μετράμε δεκάδες κρούσματα σχεδόν καθημερινά σε οίκους ευγηρίας και πλέον μετράμε και δεκάδες θανάτους ηλικιωμένων ανθρώπων; Γιατί φθάσαμε στα μέσα Δεκεμβρίου, για να μπορέσουν να συνεργαστούν μεταξύ τους οι κρατικές υπηρεσίες και να κάνουν τα αυτονόητα… και ευτυχώς που υπήρξε η πρωτοβουλία αυτή και τα κάνουν έστω και τώρα».

«Εκείνο που δεν αντιληφθήκαμε ως κοινωνία», είπε συνεχίζοντας ο κ. Αντωνίου, «είναι πως το να λέμε, «κλείστε τους ηλικιωμένους και τους χρόνιους ασθενείς στο σπίτι και αφήστε τους υπόλοιπους να κινούνται ελεύθερα, έχει τις επιπτώσεις του σε αυτούς τους ανθρώπους. Τους οδηγούμε στον κοινωνικό αποκλεισμό με ό,τι αυτό συνεπάγεται». «Τα πράγματα είναι απλά. Να αναγνωρίσουμε τον κίνδυνο. Να τηρούμε τα μέτρα, τις αποστάσεις, να μάθουμε να χρησιμοποιούμε σωστά τη μάσκα μας, να προστατεύουμε ο ένας τον άλλο».

Δυστυχώς «ως Πολιτεία καθυστερήσαμε πολύ να κοιτάξουμε τους ηλικιωμένους. Δεν τους φροντίσαμε την ώρα που έπρεπε, δεν μάθαμε την κοινωνία να τους φροντίζει όπως πρέπει, δεν εκπαιδεύσαμε το προσωπικό στους οίκους ευγηρίας έγκαιρα για να προλάβουμε το κακό και τώρα τρέχουμε πίσω από το κακό για να το σταματήσουμε», είπε ο κ. Αντωνίου και δεν δίστασε να κατανέμει ευθύνες:

«Από τον Μάιο, μέχρι και το Σεπτέμβριο όταν η θερμοκρασία ήταν στους 40 βαθμούς και ο αριθμός των κρουσμάτων άρχισε σιγά σιγά να ανεβαίνει, κάποιοι επιδημιολόγοι μας έλεγαν ότι ο ζεστός καιρός δεν ευνοεί τη μετάδοση του ιού. Αυτό τι μηνύματα έδωσε στην κοινωνία η οποία ολόκληρο το καλοκαίρι είχε πειστεί ότι ξεπεράσαμε τον κίνδυνο; Και μέχρι και το Νοέμβριο μας έλεγαν, δεν έχουμε πολλούς στα νοσοκομεία, δεν έχουμε πολλούς θανάτους. Φθάσαμε στο τέλος Νοεμβρίου να έχουμε 35 θανάτους και τώρα το Δεκέμβριο, πριν ακόμα βγει ο μήνας έχουμε ήδη χάσει 42 ηλικιωμένους στην πλειοψηφία τους ανθρώπους οι οποίοι είχαν μολυνθεί από τον κορωνοϊό».

Οι δράσεις που τώρα άρχισαν να γίνονται, είπε ο κ. Αντωνίου, «είναι καλές και βεβαίως καλοδεχούμενες. Έχουν καθυστερήσει φυσικά αλλά έστω και τώρα. Οι ηλικιωμένοι μας είναι κλεισμένοι είτε στα γηροκομεία, είτε στα σπίτια τους. Τα γηροκομεία, χρειάζονται εκτός από εκπαίδευση και στήριξη. Στα γηροκομεία λόγω των πρωτοκόλλων και των μέτρων δεν γίνονται καθόλου προγράμματα ψυχαγωγίας και ενδυνάμωσης. Μοναδική ψυχαγωγία η τηλεόραση η οποία συνέχεια μεταδίδει ειδήσεις για τον κορωνοϊό…».

Έκκληση 

«Σταματείστε να λέτε: «Ήταν 90 χρονών που ήταν να πάει;» Ο κάθε άνθρωπος έχει το δικαίωμα να ζήσει όσα περισσότερα χρόνια γίνεται. Οι άνθρωποι αυτοί, είναι οι γονείς μας και οι παππούδες μας, είναι οι άνθρωποι που με τα καλά και τα κακά τους έκτισαν τον κόσμο που ζουμε εμείς σήμερα. Ας τους σεβαστούμε».